Vormgever Bert van Gorkum: "Op vakantie lees ik vrouwenromannetjes."

Hoe ga je meestal te werk als je de omslag van een boek ontwerpt?
"Ik krijg van de uitgever vaak niet meer dan de titel, de flaptekst en wat steekwoorden. Daar probeer ik dan iets moois en passends bij te maken. In de meeste gevallen ontwerp ik twee of drie verschillende omslagen, waar de auteur en uitgever dan een keuze uit kunnen maken."

Heb je bepaalde boeken die je leuker vindt dan anderen om te ontwerpen?
"Voor uitgeverij Ellessy ben ik de laatste jaren voornamelijk bezig geweest met de romantische kant en heel af en toe zit daar ook wel eens een thriller of een misdaadroman tussen. Als ik mag kiezen, dan vind ik dat wel heel gaaf om te doen, omdat je dan toch een soort spanning op de voorkant probeert te creëren.
Bij het romantische is het juist veel zoeter en liever. Dat vind ik ook leuk. Het is juist uitdagend om toch iets moois te maken met verschillende stijlen en titels."

Bij uitgeverij Ellessy verschijnen ook spannende liefdesromans, de Relax+ boeken. Die ontwerp je ook?
"Ja, dat klopt. En het is gaaf om juist met die diversiteit van schrijvers en genres aan het werk te kunnen gaan. De Relax+ boeken bieden weer een andere uitdaging."

Merk je dat iedere auteur zijn of haar eigen stijl of voorkeur heeft?
"Ja, zeker als je vaker met een auteur samenwerkt, leer je wel wat de voorkeur heeft. Maar ik moet zeggen dat ik als ontwerper daar zo neutraal mogelijk in probeer te staan. Anders ontwerp ik iedere keer hetzelfde en dat wil ik juist niet. Natuurlijk houd je rekening met de stijl van de schrijver of schrijfster, of wat je denkt dat hij of zij mooi vindt. Maar soms probeer ik als eigenwijze ontwerper daar dan toch een ander ontwerp door te drukken en te zeggen: ‘deze is toch wel mooier’. Maar ja, klant is koning, natuurlijk."

De auteur kan dus uiteindelijk kiezen. Kun je voorspellen wat er wordt gekozen?
"Niet altijd. En je kunt als ontwerper ook erg sarcastisch worden, want soms dan doe ik op één of twee ontwerpen erg mijn best en maak ik de derde er aan de zijkant. Als de auteur dan dát ontwerp kiest, denk je bij jezelf wel: ‘Hmm’. Maar dat is natuurlijk erg afhankelijk van het verhaal of van voorkeur van de auteur. Over smaak valt meestal wél te twisten, zeg maar."

Wat voor een werk doe je nog meer behalve het ontwerpen van boekomslagen?
"Gelukkig ben ik niet hele dagen alleen maar bezig met het ontwerpen van boekomslagen. Ik ontwerp eigenlijk alles wat maar gedrukt kan worden. Ook ontwerp ik natuurlijk ook de binnenkant van de boeken, maar daar is niks designs aan. Het is wel heel erg lekker om aan het einde van een jaar, waarin ik zo’n vijftien boeken of meer heb vormgegeven, een stapel boeken mee te nemen op vakantie en ze te lezen."

Dus je leest de liefdesromans ook?
"Ja, dat zou je niet denken hè? Tijdens het zetten van het boek lees ik ze niet, dan ben ik te veel met mijn werk bezig. Maar op vakantie lees ik gewoon die vrouwenromannetjes. Dan wil ik toch weten waar het over gaat. De laatste keer dat ik een hele stapel meenam, was toen ik naar Mexico ging. Toen heb ik toch zeker zes tot acht elkaar romans gelezen. Je leest ze zo in een paar uur uit en dat is op vakantie best prettig."

Daar zijn de boeken natuurlijk ook voor bedoeld, om even lekker te ontspannen.
"Inderdaad! En het zijn ook hele relaxte boeken. Misschien hoort dat ook wel bij echte vrouwenverhalen, waar je lekker bij weg kan zwijmelen, bijvoorbeeld na een drukke dag."

Zijn er ook favorieten?
"Nou, er zitten boeken bij waarbij mijn wenkbrauwen toch wel omhoog gaan staan. Dat is natuurlijk een kwestie van smaak. Ik vind het wel heel moeilijk om zo een titel te noemen wat ik nou een goed boek vond. Ik zie het verhaal zo voor me… Maar ja, ik lees ze bijna allemaal en dan vind ik het best lastig om een titel te noemen zo. Dat komt omdat ik zo veel titels voorbij zie komen en die lijken soms erg op elkaar. Ik vond Duijkers Dossiers van John Brosens wel een goede."

Dat is een thriller. En van de liefdesromans, heb je daar ook een favoriet?
"Ja, een misdaadroman, dan zie je toch dat die me wel iets meer trekken. Dat is natuurlijk met de liefdesromans, het is ontzettend zoetsappig. Wat vond ik een goede…? Ik vond Gevaarlijke erfenis van Anita Verkerk wel een goede. Het boek Moeilijke start van Bianca van Strien is een kleintje, maar wel vermakelijk."

En hoe zit het met de vormgeving, daar zal je ook wel favorieten hebben?
"Ja, qua vormgeving heb ik zeker mijn voorkeuren. Ik vind bijvoorbeeld Geheime liefde van Suzanne Peters echt heel goed gelukt.

Ik heb hier echt moeten photoshoppen. Dit is echt een omslag waar ik zelf wat aan heb toegevoegd. Ik heb niet een simpel plaatje gepakt en daar weinig mee gedaan. Juist omdat ik hier echt wat aan toe heb gevoegd.
Oh en M/V van Olga van der Meer vind ik ook wel heel gaaf trouwens.

Ik vind deze vooral heel leuk omdat het een mannenhand is, waar ik vrouwennagellak op heb geplaatst. Dat past natuurlijk helemaal bij het verhaal.
Leugens & liefdes van Angelique van Nijnatten vind ik ook een goed gelukte omslag. De flamingo’s vormen samen een hartje.

Ik ben graag lekker aan het freubelen voor een omslag. Vaak geldt ook hoe simpeler hoe beter. Dat is een beetje mijn ervaring na heel veel boeken te ontwerpen. Ik vind bijvoorbeeld Zomerflirt van Suzanne Peters ook bijzonder.

Wat ik hier heb gedaan, bij de letters met het vlindertje. Ik vind het zelf heel mooi, maar veel auteurs waarderen dit soort dingen toch minder. Ze willen liever niet te veel grafische elementen, maar een foto en de titel.
Ik vind Blauwe Sneeuwpoppen van Sandra Berg ook heel erg grappig.

Dit is vooral een leuk, grafisch geintje. De titel is Blauwe Sneeuwpoppen, maar ik heb dit in het rood geschreven. Lezers zullen dit waarschijnlijk in eerste instantie niet eens opmerken en juist daarom is het zo vermakelijk om dit soort dingen in een boekomslag te stoppen.
Dat soort dingen deed ik vroeger ook nog wel eens, toen ik nog geen eigen reclamebureau had. Ik stopte dan hele kleine dingen in de ontwerpen, waardoor je toch kon zien dat het van mij was."

Hoe lang ontwerp je al boeken?
"Ik doe dit toch nu al een aantal jaren. Ik begon ermee om het naast mijn fulltime baan te doen. Ondertussen heb ik mijn eigen bedrijf, BuroNaZessen, mede dankzij de omslagen van uitgeverij Ellessy. Tot nu toe gaat het redelijk succesvol. Natuurlijk heb ik ook periodes gehad waarbij ik moest watertrappelen. Echt rijk zal ik waarschijnlijk nooit worden, maar als je gewoon je rekeningen en je hapje en drankje kunt betalen, dan is dat voldoende. Reclame en vormgeving is echt mijn passie en dat maakt me gelukkig. Daar leef je uiteindelijk van. Al heb je het natuurlijk wel veel breder als je fulltime voor een baas werkt en daarnaast nog ontwerpt. Dan zit je er heel erg warmpjes bij. Ik ging zelf aan de slag, omdat ik mijn creativiteit kon uiten.
Toen ik niet happy op mijn werk was, heb ik op staande voet ontslag genomen en omdat ik geen recht had op geld, wist ik dat ik wel moest. Ik had een huisje en vaste lasten. Het beginnen van mijn eigen onderneming was dus vooral noodzaak. Het was voor mij een vrij heftige periode, met ook nog een zoontje van drie en een relatie die kapot ging."

Alles kwam dus tegelijk?
"Ja, maar dat hoort bij het leven. Iedere ondernemer zal het te maken hebben met pieken en dalen. Door aan de weg te timmeren gaat het nu een stuk beter. Maar, alles komt uiteindelijk wel goed, zoals ze zeggen."