Vormgever Van der Meer: 'De Napolitaanse romans moesten een eenheid vormen.'
Karin van der Meer ontwierp voor uitgeverij Wereldbibliotheek de omslagen van de Napolitaanse romans van Elena Ferrante, de gelauwerde auteur van wie nog steeds niemand weet wie zij is. Het vierde en laatste deel van de serie over de vriendschap tussen twee vrouwen verschijnt in oktober en heet Het verhaal van het verloren kind.
Toen Van der Meer aan de slag ging met het ontwerp van deel 3 uit de serie van Ferrante, besloot de uitgeverij ook deel 1 (De geniale vriendin) en deel 2 (De nieuwe achternaam) een nieuwe jas te geven, in dezelfde sfeer. Van der Meer: ‘Belangrijk was dat de vier delen een eenheid gingen vormen. Ze gaan over het leven van twee vrouwen die uit dezelfde arme wijk in Napels komen en dezelfde droom koesteren, namelijk: de wijk te verlaten om een beter leven op te bouwen. Gegeven was dat bij deel drie, Wie vlucht en wie blijft, de nadruk op het moederschap ligt. En de doelgroep bestaat voornamelijk uit vrouwelijke lezers. Daar moest ik allemaal rekening mee houden.’
Een manuscript vooraf lezen om een goed beeld te krijgen bij een boek is niet altijd mogelijk, en ook niet per se nodig. ‘Een goede briefing is vaak beter. Heel soms lees ik het boek wel voordat ik het omslag ontwerp.’
De belettering met ‘Quadraat’ als font
‘Dat lettertype gebruik ik vaak. Het is een klassieke letter maar ook modern. De Quadraat heeft een schreef- en een schreefloze variant en op een omslag kun je ze mooi combineren. De letter is ontworpen door Fred Smeijers, een uitstekende letterontwerper.’
Wat opvalt aan de Napolitaanse romans is dat de titel en ondertitel steeds in onderkast zijn weergegeven. De reden? 'Zo’n grote hoofdletter W of D verstoort het ritme. Ook bij de ondertitel ‘de Napolitaanse romans’ heeft de uitgever gekozen voor de d in onderkast.'
Wanneer is een omslag een sterk omslag?
‘Het omslag moet mensen nieuwsgierig maken en uitlokken het boek op te pakken. De omslagen van ontwerper Ron van Roon vind ik bijvoorbeeld prachtig, inhoudelijk ook altijd heel sterk. Ook de omslagen ontworpen door Dog and Pony zijn vaak sterk. Een goed ontworpen omslag is niet per definitie altijd commercieel en een commercieel omslag niet altijd een goed omslag. Een goede balans hiertussen vinden is vaak lastig. Het omslag van Het diner van Herman Koch – het blauwe omslag met de rode kreeft – van Roald Triebels is een omslag dat duidelijk heel goed gewerkt heeft. Iedereen kent het. Zelfs in de verfilming van het boek hebben ze de kreeft verwerkt, terwijl deze in het boek helemaal niet voorkomt.’
Van der Meer ontwierp ook de omslagen voor de romans van Isabel Allende en van Schittering van Margaret Mazzantini.
De rug en het achterplat
‘Voor de rug en het achterplat gebruik ik vaak contrasterende kleuren. Niet altijd, het ligt aan het soort boek en de doelgroep. Bij de omslagen van Elena Ferrante komt zo’n contrasterende kleur mooi uit bij de lichte kleur van de foto op de voorplat. De vier verschillende heldere kleuren op de rug en het achterplat benadrukken dat het een serie is.’
Een vormgever presenteert altijd meerdere varianten aan de uitgever. Die kiest uiteindelijk welke variant het beste bij het boek en bij de doelgroep past. ‘Meestal ontwerp ik een tiental omslagen, daar kies ik dan de beste drie uit en die stuur ik naar de uitgeverij. Soms zit het pakkende beeld er meteen tussen en zoek ik niet verder. Voor Wie vlucht en wie blijft kwam de uitgeverij met een mooi beeldvoorstel. Nog niet helemaal tevreden ben ik zelf nog wat gaan zoeken, en zo kwam ik uit bij het beeld dat het geworden is.’
Deze ontwerpen voor Wie vlucht en wie blijft vielen bijvoorbeeld af:
