Waanzinnige kinderboeken om voor naar de boekhandel te rennen
Gi-ga-groen!
De Kinderboekenweek is dit jaar Gi-ga-groen! In bomen klimmen en diersporen zoeken in het bos, zandkastelen maken of vliegeren op het strand, een hut bouwen of picknicken in het park of vogels spotten en een moestuintje maken in je eigen tuin. De natuur is overal om ons heen. Buiten is er van alles te ontdekken en te doen. Ook kun je de natuur en het klimaat een handje helpen. Er zijn heel veel boeken die van kinderen echte natuurhelden maken.
LEES OOK: Dit zijn de winnaars van de Gouden Griffel en het Gouden Penseel
Elke jaar worden er voor de Kinderboekenweek twee splinternieuwe kinderboeken gemaakt: het Kinderboekenweekgeschenk en het Prentenboek. Dit jaar werd er voor het eerst gekozen voor buitenlandse auteurs voor het Kinderboekenweekgeschenk, de immens populaire Andy Griffiths en Terry Denton van 'De waanzinnige boomhut'. Vaste 'boomhut'-vertaler Edward van de Vendel, zelf ook gevierd kinderboekenauteur, nam ook Waanzinnige boomhutverhalen onder handen.
Het werd niet door iedereen positief ontvangen dat er dit jaar niet gekozen is voor een Nederlandse auteur voor het Kinderboekenweekgeschenk, maar kinderen zijn dol op 'De waanzinnige boomhut'-boeken en de keuze voor deze twee auteurs is dus niet zo gek als je kinderen massaal naar de boekhandels wilt krijgen. Van de boeken in de 'De waanzinnige boomhut'-reeks werden er in Nederland en Vlaanderen al bijna één miljoen exemplaren verkocht. Het geschenk, dat bij € 12,50 aan kinderboeken cadeau wordt gedaan, zal ongetwijfeld zorgen voor drukke boekwinkels en stapels aangeschafte (Nederlandstalige) kinderboeken.
Rond illustrator Marije Tolman, die het Prentenboek illustreerde en schreef, was heel wat minder controverse. Zij heeft haar sporen verdiend met zowel haar eigen prentenboeken als met haar illustraties voor auteurs als Edward van de Vendel, Bibi Dumon Tak, Daan Remmerts de Vries en Sylvia Vanden Heede. Toch was Egalus voor haar ook een spannende onderneming: 'Voor deze opdracht krijg je niet veel tijd, dus ik moest snelle beslissingen maken. Gelukkig hing Egalus al startklaar aan mijn prikbord.'
Kinderboekenweekgeschenk
Waanzinnige boomhutverhalen
Andy Griffiths en Terry Denton, vertaald door Edward van de Vendel
De waanzinnige boomhut van Andy en Terry blijft maar groeien. Heel wat van hun avonturen waren te WAANZINNIG voor een boek... tot nu!
In welk dier verandert Terry Andy met zijn toverstaf?
Hoe krijg je een stoel uit je neus op Stoel-In-Je-Neusdag?
Wat ruimt de supertopper-zuigeropper allemaal op?
Waar wacht je op? Lees snel dit boek!
Het Kinderboekenweekgeschenk wordt tijdens de Kinderboekenweek door de boekhandel cadeau gedaan bij besteding van € 12,50 aan kinderboeken. De Kinderboekenweek is van 5 tot en met 16 oktober.
Er is bij Andy Griffiths en Terry Denton geen ontkomen aan, hun verhalen zijn in elke zin van het woord waanzinnig en dat betekent genieten. Er valt een lofzang af te steken op hun vermogen zich volledig in te leven in kinderen en te schrijven zoals zij fantaseren. Waanzinnige boomhutverhalen bevat zes verhalen over boomhutavonturen die niet in de reguliere reeks te vinden zijn, waardoor het een goede aanvulling is voor kinderen die er maar geen genoeg van kunnen krijgen.
Griffiths en Denton bieden een goede variatie, van verveling op een regenachtige dag tot een springwedstrijd en van Stoel-In-Je-Neus-Dag tot je hoofd eraf gebeten krijgen door haaien. De auteurs hebben kinderfantasie volledig omarmd. Voelt er iets alsof een kikkernijlpaard op je hoofd is gesprongen? Dan is dat omdat het net is gebeurd. Heb je springlaarzen nodig? Die zijn toevallig net uitgevonden, hier zijn ze. Er zit veel vaart in de vertelstijl, ook al nemen Griffiths en Denton de tijd om hun grappen op een aantal verschillende manieren te herhalen, zodat het niet te snel voorbij is.
Het is te begrijpen dat er volwassenen zijn die moeite hebben de aantrekkingskracht van Waanzinnige boomhutverhalen te zien. De absurdistische verhalen hebben hun eigen logica, die inhoudelijk precies klopt, maar geheel tegen alle regels van de werkelijkheid ingaat. Dat is echter juist wat deze reeks zo succesvol maakt. Die volwassenen is te adviseren om kinderen te observeren tijdens hun spel, want Griffiths en Denton begrijpen het. Het grote voordeel is dat ze nu niet alleen spelen, maar ook lezen.
Vertaler Edward van de Vendel is goed bekend met de capriolen van het auteursduo, want hij is de vaste vertaler van 'De waanzinnige boomhut'. Ook het Kinderboekenweekgeschenk nam hij onder handen en hij doet dat op zijn bekende consciëntieuze wijze. Het kan niet makkelijk zijn om een kinderboek te vertalen waarin zelfverzonnen woorden hand in hand gaan met rijmende teksten. Toch leest het moeiteloos en is het niet te merken dat je een vertaald boek zit te lezen. Behalve wanneer je er als volwassene even bij stilstaat hoe goed deze grap in het Nederlands werkt:
'Ik ook,' zei ik. 'Maar ik weet niet zeker of ik er eentje in mijn oor wil.'
Jill dacht eventjes na. 'Misschien wil je er wel eentje in je –'
'JILL!' zei ik. 'Dat is, denk ik, niet heel erg netjes.'
'Je liet me niet uitspreken', zei Jill. 'Ik wilde zeggen "in je trui".'
Prentenboek
Egalus
Marije Tolman
Egalus houdt van het geruis van de wind tussen zijn stekels.
En van de warme zon op zijn zwarte neus.
Kalm prikt hij iedere dag het bos schoon.
Maar de andere dieren hebben het daar allemaal veel te druk voor.
Tot op een dag alles anders wordt.
Het Prentenboek wordt speciaal voor de Kinderboekenweek geschreven en is voor € 8,25 te koop bij de boekhandel zolang de voorraad strekt.
Marije Tolman vertelt in onze rubriek 'De Tekentafel' dat het egeltje Egalus al helemaal bedacht aan haar prikbord hing voor ze gevraagd werd voor het Prentenboek van de Kinderboekenweek, een creatie van haar dochter. Als beschermheer van het bos gaf Egalus de illustrator en prentenboekenauteur meteen een mooi haakje voor het thema 'Gi-ga-groen!' van dit jaar. Tolman is in eerste instantie illustrator en het is goed duidelijk dat ze zich daar helemaal in thuis voelt. Ze werkt met natuurfoto's, waaroverheen ze haar personages tekent. Dat biedt een opvallend contrast en geeft dat sprookjesachtige 'lang geleden'-gevoel dat de tekst goed begeleidt.
Het verhaal wordt namelijk verteld aan kleine egels die net uit hun winterslaap komen. Ooit was het zo druk dat het bekend stond als de Sjeestijd. Iedereen was voortdurend in beweging. Dit is wanneer we Egalus voor het eerst zien. Stil, rustig wandelend, in de tegenovergestelde richting. Toch is hij ook op zijn eigen manier bezig – met het opruimen van zijn omgeving. Al zijn harde werk ontgaat de andere dieren niet, want wanneer Egalus zijn winterslaap moet gaan houden, nemen zij het van hem over. De uitputting van Egalus en de hulp die de andere dieren hem bieden, wordt prachtig weergegeven in de illustraties als een belangrijke overgang. Over de blauw gedrukte natuurfoto ligt nu een roze druk. Twee werelden komen bij elkaar. Zodra Egalus wakker wordt en de wereld prachtig opgeruimd ziet, neemt de roze druk het volledig over.
LEES OOK: De Tekentafel: gi-ga-groene illustrator Marije Tolman
Een veel subtielere boodschap is die andere goede tijdsbesteding, naast het zorgen voor je omgeving en medewezens. De egeltjes zijn omringd door de stapels boeken die in hun winterholletje liggen en lezen er regelmatig in. Zo worden lezen en de natuur aan elkaar gelinkt en blijken ze ondanks hun voor de hand liggende tegenstellingen ook dingen met elkaar gemeen hebben. Het nemen van rust en aandachtig leven, nadenken over een ander. Ook de rest van het bos leest sinds het einde van de Sjeestijd, maar dat zie je juist weer op de éérste pagina, waardoor dit een boek is dat je telkens opnieuw kunt lezen en bekijken. Er zal je met iedere lezing iets nieuws opvallen.
De tekst vult de illustraties goed aan. Tolman gebruikt weinig woorden, maar weet daar duidelijke impact in te leggen. Bovendien kiest ze ervoor om de tekst en de illustraties elkaar te laten aanvullen. Ze vertellen elk een gedeelte van het verhaal en zijn samen een geheel. Het prentenboek is daarom zeer geschikt om voor te lezen aan jonge kinderen terwijl ze hun vingers over de prenten laten gaan, maar ook met oudere kinderen kan er veel uit Egalus gehaald worden. Vragen als 'wat zie je?' en 'waarom denk je dat de dieren helpen?' zullen hen laten nadenken over belangrijke onderwerpen en geeft ze de mogelijkheid hun eigen interpretaties van dit met boodschappen doorladen prentenboek te formuleren.
