Waar zijn de LGBTQ+-personages in thrillers?
Representatie in andere genres
De grootste uitbreiding van het LGBTQ+-aanbod in de laatste jaren is binnen het Young Adult-genre geweest. Boeken over tieners die worstelen met hun seksualiteit, met hun coming-out of hun eerste echte relatie. Veel van deze romans zijn vertaald, zoals dat met Young Adult in het algemeen het geval is, maar steeds vaker laten ook Nederlandstalige auteurs van zich horen. Zij sluiten zich aan bij oudgedienden als Edward van de Vendel en Floortje Zwigtman.
Afgeleid van het Young Adult-genre is New Adult, waarin de hoofdpersonages ouder zijn en de relaties serieuzer. Het valt onder feelgood, maar heeft als nieuwkomer een significant verschil met traditionele romcoms: er is een veel betere LGBTQ+-representatie. De vraag vanuit de gemeenschap bestaat al veel langer, maar is in de laatste jaren een stuk mondiger geworden. Dat het de 'jonge' genres zijn die er het snelst op inspringen en een gat in de markt zagen, is dan ook niet vreemd.
Binnen het kinderboekengenre is eveneens een exponentiële groei zichtbaar. Kinderen stellen hun eigen genderidentiteit al vast tussen de 3 en 4 jaar oud, en kunnen dan ook voor het eerst 'verliefd' worden. Bovendien worden ze steeds vaker geboren in diverse gezinnen, en willen zowel de ouders als de kinderen dat terugzien in de boeken die ze (voor)lezen. Hoewel het genre boeken omvat van 0 tot en met 12 jaar en daarbij zowel fictie als non-fictie heeft, is er in elk van de subcategorieën veel meer te vinden dan vroeger.
Literatuur en non-fictie, typisch genoeg twee van de oudste literaire genres, hebben een veel stabielere groei in LGBTQ+-representatie. Waar er vroeger omslachtiger werd gedaan over LGBTQ+-personages, wisten auteurs als Oscar Wilde en Patricia Highsmith wel degelijk hun stempel te drukken in vroegere tijden. De representatie is meer open geworden door de jaren heen, maar literatuur en non-fictie zijn zeker de meest stabiele groeiers onder de genres.
Representatie in thrillers
Vergeleken met de andere genres is het daarom des te opvallender dat het thrillergenre achter blijkt te lopen waar het diversiteit en LGBTQ+-personages betreft. In de groslijst voor de Regenboog Top 100 kwamen er maar veertien voor, waarvan er vier in de Top 100 terecht zijn gekomen. Dat er behoefte is aan representatieve thrillers, wordt daarmee wel duidelijk.
Dat er bij moordzaken in eerste instantie vaak gedacht wordt aan homohaat of ander LGBTQ+-geweld is voor veel lezers allang niet meer voldoende. Zij willen zichzelf niet alleen terugzien als slachtoffer, maar vooral ook als onderdeel van de politiemacht die de moordenaars in de kraag vat. In reeksen begint deze politiemacht langzaam diverser te worden. Het hoofdpersonage is voornamelijk nog heteroseksueel, maar werkt inmiddels wel eens samen met een terugkerend nevenpersonage dat LGBTQ+ is.
Zo werkt inspecteur Anjelica Henley samen met de homoseksuele brigadier Paul Stanford in De Puzzelman, het eerste deel van een nieuwe reeks. Robert Bryndza heeft inmiddels al zes delen met Erika Foster op zijn naam staan. Zijn heteroseksuele hoofdpersonage steunt vaak op het uitstekende recherchewerk van haar lesbische collega Kate Moss. Hoofdpersonage Martin Servaz van Bernard Minier werkt met zijn biseksuele collega Vincent en krijgt regelmatig hulp van de lesbische Irene Ziegler. Als laatste voorbeeld hebben we Helsinki van Nathalie Pagie, waarin rechercheur Talinn Ilves hulp krijgt van de transgender persoon Kristina.
Voor de goede speurder zijn er dus zeker thrillers te vinden met positieve LGBTQ+-representatie, al worden deze personages niet altijd voor het voetlicht gezet. Toch durven auteurs het voorzichtig steeds vaker aan een niet-heteroseksueel hoofdpersonage te creëren en daar hun verhaal op te bouwen. Soms gebeurt dat bijna per ongeluk, zoals Wim Bax vertelt in zijn interview met Gaykrant. In andere gevallen is het een welkome afwisseling van wat een auteur gewoonlijk doet, zoals James Patterson, die er bovendien een (inmiddels verfilmde) reeks van maakte.
Patterson is niet de enige auteur die een reeks schreef rondom een LGBTQ+-personage, ook Carina van Leeuwen deed dat. Er is een mooie verdeling te vinden in bovenstaande boeken. Boris Dittrich, Kevin de Haan en Carina van Leeuwen schreven elk over een lesbisch hoofdpersonage, voor James Patterson, Wim Bax en Thomas Olde Heuvelt is dat een homoseksueel hoofdpersonage en zowel Sara Lövestam als Alex Reeve schrijven over transseksualiteit.
Toch zijn er nog veel meer letters in 'LGBTQ+' te vinden en dat betekent dat er nog mooie kansen open liggen voor een nieuwe generatie auteurs. Een realistische representatie van onze samenleving is belangrijk in de literatuur en daar hoort het thrillergenre absoluut bij.
