Wat Alice ons leerde

Groot en klein

Alice eet en drinkt zich klein en groot, een fenomeen dat lijkt te bestaan bij psychiatrische patiënten. De ruimtewaarneming kan bij met name kinderen wat in de war raken, waardoor iemand heel dichtbij en groot lijkt te zijn, terwijl die persoon aan de andere kant van de kamer staat. Dit heet zelfs het 'Alice in Wonderland-syndroom'. In dagboeken van Carroll is te lezen dat de auteur aan zware migraines leed en dat kan die vreemde gewaarwording van ruimte en perspectief veroorzaken.

Baby of big?

In Alice in Wonderland vormen allerlei wezens om tot een andere wezen of voorwerp. Zo is de Cheshire kat ineens alleen nog maar een rij glimmende tanden en speelt Alice met flamingo's in plaats van met croquethamers. Ook lijkt de baby van de Hertogin ineens een vreemde snuit te krijgen. In dromen probeert je brein al je ervaringen in één groot verhaal te plakken en als herinneringen enigszins op elkaar lijken, kunnen ze samensmelten tot een vreemd droombeeld. Dit is een van de aanwijzingen dat Alice haar hele avontuur bij elkaar heeft gedroomd.

Jabberwocky

De malle woorden in het Jabberwocky-gedicht kan Alice wel waarderen, maar ze snapt absoluut niet wat ze betekenen. In het brein blijken grammatica en betekenis van taal niet hand in hand te gaan. In hersenonderzoeken heeft men gezien dat deze twee taaleigenschappen apart worden verwerkt.
Humpty Dumpty en Alice hebben een flinke discussie over haar naam, die niets lijkt te betekenen. Hoewel Alice blijft volhouden dat het gewoon haar naam is en niet begrijpt dat het ook iets moet betekenen, vindt Humpty Dumpty dat zijn naam precies zijn vorm uitspreekt. Het ronde mannetje is echt een Humpty Dumpty, terwijl iedereen wel een Alice kan zijn.

Mijn favoriete herinnering is volgende week

Herinneringen komen uit het verleden, van momenten die je al hebt meegemaakt. De witte koningin uit Door de spiegel (Through the looking glass) zegt dat haar favoriete herinnering de week na komende week gebeurt. Men ontdekt steeds meer dat herinneringen uit het verleden eigenlijk over de toekomst gaan. Met stukjes en beetjes uit die herinneringen probeer jij je een plaatje te maken dat de de toekomst laat zien. Zo kun jij bepalen welke stappen je moet nemen of welk gedrag je moet vertonen.
In onderzoek met patiënten die hersenbeschadigingen hebben waardoor hun geheugen stuk is en ze zich niets kunnen herinneren, blijkt de toekomst even moeilijk te zijn als het verleden. Als hen werd gevraagd te denken aan een ontmoeting met hun vrienden de volgende week, konden ze zich daar niets bij voorstellen.

Onmogelijke dingen denken

De prachtige zin 'Why, sometimes I've believed as many as six impossible things before breakfast.' is onvergetelijk. Geloven in dingen die niet bestaan of in ieder geval denken aan onmogelijke dingen, is goed voor de ontwikkeling van het brein. Kinderen die graag 'doen alsof', zijn beter in het omgaan met hypothesen, kunnen creatiever en flexibeler denken en leren sneller nieuwe concepten.

En dat is een mooi idee voor de vrijdagavond, Alice in Wonderland lezen en minstens zes onmogelijke dingen geloven voor het zaterdagochtendontbijt.

(Bron: BBC, in de banner van dit artikel een stuk uit de cover van de prachtige Gottmereditie van Alice in Wonderland, met illustraties van Floor Rieder)