Wat is jouw leessuperkracht?

Wat is een leessuperkracht?

Lezen en begrijpen wat je leest, leren we al van jongs af aan. Maar ook al kún je lezen, dat betekent nog niet dat je ook tot die bijzondere groep behoort die wij hier op Hebban bij elkaar brengen: lezers! Want mensen die graag lezen, die boeken en verhalen verslinden omdat dat goed, fijn en lekker is, zijn speciaal. En in die speciale groep zijn de echte leessuperkrachten te vinden: lezers die bijzondere gaven hebben, die hun krachten inzetten voor anderen, die de wereld een betere plek maken met hun gelees! Leessuperhelden dus!

Leessuperhelden

Captain Inspiratie
Ben jij die lezer die altijd en overal een leestip klaar heeft voor de ontlezen medemens? Die kan zíen aan die arme, afgetobde, wanhopige blik van die mevrouw in de rij bij de supermarkt dat ze aan een lekker licht boek – zoals Oorlog en vrede van Leo Tolstoj, of Muizen en mensen van John Steinbeck, of misschien de verzamelde werken van Louis Couperus – toe is (geheel los van jouw eigen voorkeuren). Die wéét dat de collega bij de koffieautomaat die alweer over zijn zware weekend klaagt, op zal knappen van Trainspotting van Irvine Welsh, Turks fruit van Jan Wolkers of Minder dan niks van Bret Easton Ellis. En die gedurende een hele pauze, diner of feestje de andere aanwezigen de oren van de kop kletst over die nieuwste, mooiste en spannendste boeken? Dan ben je een inspirator! Captain Inspiration!

Spider-Mens
Er zijn ook lezers die eindeloze spinnenwebben van plotlijnen, intriges, persoonlijke ontwikkelingen, bijkarakters en werelddetails kunnen onthouden en uit elkaar houden, zelfs als ze vijf of meer boeken tegelijk lezen. Als een volleerd spinnenmens kriebelen ze door de verschillende verhalen heen, zonder ooit de draad kwijt te raken. Er is een debat gaande onder leessuperkrachtenonderzoekers of een Spider-Mens die acht boeken – in elk pootje één – uit verschillende genres door elkaar leest, krachtiger is dan eentje die in één genre acht boeken naast elkaar verorbert.

Recensentor
Heb je een boek uit en beginnen je vingers te jeuken? Vlieg je van leeshoek naar computer of tablet en schieten de woorden uit je vingertoppen? Dan heb je waarschijnlijk de recensentenleessuperkracht: je knalt je gedachten, bedenkingen, vergelijkingen en inzichten over het gelezen boek in een wervelstorm van woorden op (virtueel) papier. En als afmaker schiet je er ook nog één of meer sterren achteraan! Zo red je eindeloos veel lezers van struikelpartijen in boeken die ze niks gaan vinden én je helpt lezers bij het vinden wat wel echt bij ze past. Een echte held!

Elke dag komen er nieuwe leessuperkrachten bij en worden nieuwe leessuperhelden bekend. Maar het is niet alleen het goede wat de klok slaat ...

Leessuperschurken

Waar superhelden zijn, zijn natuurlijk superschurken, ook bij de leessuperkrachten. Deze luitjes hopen we niet op ons leespad te treffen ... of ben jij er stiekem één? Kunnen we ze weer op het juiste pad krijgen?

De ruggenbreker
Huiver en zucht als je zelfs maar denkt aan deze schurk, deze vileine onverlaat, deze diep gezonken verwoester! De ruggenbreker heeft geen enkel ontzag voor de integriteit van boeken. Niet alleen knakt zij of hij de rug van elke paperback (of die in haar of zijn bezit is maakt niks uit), maar er worden ook ezelsoren in het boek gevouwen, passages onderstreept, of nog erger: gearceerd! Er zijn zelfs ruggenbrekers die – om bepakking te besparen, of (oh gruwel) om als toiletpapier te gebruiken – pagina's uit hun boeken scheuren. Avengers assemble! Dat kan toch niet? Wie durft dit soort misdadige leessuperboevenkracht te bekennen? Wie durft zich zelfs in het openbaar over te geven aan dit soort praktijken?

Lenosaurus
Dit ben jij niet toch? Deze superkracht is wel heel handig, maar ook superfout: het lenen van boeken en daarna de boeken nooit meer teruggeven! De Lenosauruskracht – zeker door een volleerd booswicht toegepast – kan een mooie bibliotheek opleveren. Maar is er iets erger dan een niet verdiend verkregen boek? Hoe kun je zo laag zinken? Zeg eens eerlijk, heb jij je wel eens aan dit leesmisdrijf bezondigd? Een leger Lenosaurussen kan zomaar de integriteit van een boekverzameling, een zorgvuldig opgebouwde collectie, verwoesten.

Belaster
Een recente en behoorlijk nare superschurk is de Belaster, nota bene gesteund en gepromoot door onze eigen regering. Het moet niet gekker worden! Dit schoelje probeert de btw op boeken te verhogen van 9% naar 21%, terwijl alle sommen van de literaire wiskunde erop wijzen dat het 0% (of eigenlijk -21%) zou moeten zijn. Gelukkig zijn we al met heel veel leessuperhelden opgestaan tegen deze schobbejak.

Superteams!

Superlezers verzamelen! Zet je leessuperkrachten in om de slechteriken, snoodaards, ploerten en booswichten die ons lezen bedreigen samen te bestrijden. Op Hebban zien we regelmatig gelegenheidsbondjes tijdens Hebban Leesclubs, in de reacties onder onze artikelen en in de spots en topics opduiken. En zeker de enorm succesvolle actie tegen de Belaster was een goed voorbeeld van gezamenlijk optrekken van leeshelden. Met wie vorm jij het ultieme leessuperheldenteam?

De vraag

Herken je je in één van de superkrachten hierboven? Of heb je nog een andere, misschien zelfs wel geheime, leessuperkracht? Laat het dan weten onder dit artikel (als dat van je superteam mag ... vast wel, toch?), graag met voorbeelden van je heldendaden! Vertel ook met welke andere leessuperheld je samen een team à la de X-men, Justice League, The Boys, Avengers of Fantastic 4 zou willen vormen. En natuurlijk welke leessuperschurk je onlangs hebt bevochten!

Redacteuren Martijn, Debbie en Anouk geven hieronder alvast een voorschotje.

Disclaimer: de leessuperkracht die je kiest hoeft niet echt te bestaan.

Master Mixer

Martijns leessuperkracht is mediamenger!

Master Mixer vliegt als een bezetene van boek naar boek, van genre naar genre en van papier naar audio naar ebook en terug. Hij gebruikt niet alleen de krachten van een Spider-Mens, maar ook nog die van de mediamenger, waardoor het hele leesleven een mix van alle mogelijke leeservaringen wordt! Hij is vaak in z'n eentje het lezen aan het bevorderen, maar ook gaat hij regelmatig allianties aan met andere leessuperhelden voor speciale missies, zoals een Boekenpraat, Uitleesdag of Schrijfwedstrijd.

Martijn: 'Ik lees graag meerdere boeken tegelijkertijd, en vaak in verschillende media: natuurlijk gewoon op papier, maar ook als ebook, op mijn computerscherm of telefoon én als luisterboek. En soms combineer ik verschillende vormen, zoals e, papier en luister (e in het donker, papier in het licht en luister in de auto of tijdens het opvouwen van de was of krachttraining). Zo heb ik het tweede deel gelezen van Marlon James' 'Dark Star'-fantasyepos, dat ook wel de Afrikaanse Game of Thrones wordt genoemd. Moon Witch, Spider King is een enorm dik, ingewikkeld en in net-niet-Engels geschreven, namelijk de gesproken taal van hoofdpersoon Sogolon, die zichzelf heeft leren spreken. Het hielp enorm om af en toe van de pagina getrokken te worden door de – overigens erg goede en passende – stem van voorlezer Bahni Turpin. Ik schreef er al eens een artikel over: Mijn leesontdekking.'

Redacteur en schrijfwedstrijdencoördinator Martijn leest voornamelijk speculatieve verhalen en boeken, maar neemt ook geregeld non-fictie, historische fictie en literatuur ter hand.

Spongedeb Readpants

Debbies leessuperkracht is alles opsponzen!

Een Spongedeb Readpants zuigt alles uit een boek; de emoties, de spanning, de stress, de ellende, het plezier, de liefde, het verdriet. Niets blijft achter, niets wordt vergeten, alles wordt ervaren. Risico's bij deze leessuperkracht zijn de vervagende grens tussen werkelijkheid en fictie en het intens beleven van heerlijke avonturen, maar ook het leiden van duizenden ellendige levens. Een boek eenmaal dichtgeslagen is voor de Spongedeb Readpants moeilijk los te laten. Verhaalresidu kan lang blijven hangen, soms ondetecteerbaar. Deze leessuperkracht doet je soms willen ontsnappen in een boek, maar ook net zo vaak weer terug naar je echte leven.

Debbie: 'Of ik vroeger ook zo'n allemachtige Spongedeb Readpants was, kan ik me niet goed herinneren. Ik huilde nooit bij films, maar kon wel volledig verdwijnen in boeken. Mogelijk is de reden dat ik destijds niet continu jankend door huis liep dat ik vooral dierenencyclopedieën las. Wel lag het leed van de wereld al op mijn jonge schouders als ik las over het verlies van habitat en diersoorten. Tegenwoordig voel ik het meestal als de "spons" aangaat. Het voelt alsof je Artax bent, wegzinkend in het Moeras der Droefenis. Soms kan ik me dan op tijd wegrukken en zo verstandig zijn het boek even weg te leggen. Meestal lees ik versteend verder, in de greep van het verhaal. Als ik dan eindelijk het boek uitlees en dichtsla, is het mogelijk dat ik een paar dagen als een geslagen hond door het huis sjok. Meestal komt er op enig moment een stukje helderheid dat me toestaat te denken waar al deze melancholie toch vandaan komt. Dan realiseer ik me dat ik níet op het punt sta de doodstraf te krijgen, te sterven aan de pest, uitgehuwelijkt te worden, aan het zwaard geregen dreig te worden of een grote liefde heb verloren. Zodra ik dat moment voorbij ben, weet ik weer wie ik ben, hoe mijn leven in elkaar zit en kan ik me rot voelen over mijn eigen issues. Dit is waarom ik graag een cosy fantasy of een kick-ass urban fantasy tussendoor lees. Wacht, waarom heet dit eigenlijk een leessuperkracht?'

Eindredacteur Debbie heeft een voorkeur voor speculatieve fictie en korte verhalen, maar leest als breed geïnteresseerde lezer ook literaire fictie (als het maar weird is), non-fictie (als het maar op de kop zettend is), thrillers (als het maar origineel is), Young Adult (als het maar stoer is) en kinderboeken (als het maar knotsgek is).

Kolonel Cocon

Anouks leessuperkracht is zichzelf afsluiten van de wereld

Kolonel Cocon is er dol op een eigen coconnetje te creëren en daarmee de strijd aan te gaan tegen elke vorm van afleiding. Het fijne aan deze leessuperkracht is dat het niet uitmaakt dat er een volledige schoolklas aan hysterisch krijsende tieners in de bus zit die je uit een afgrond hijst of dat je uren moet wachten om de volgende superschurk in te rekenen. Wel is samenwerken best moeilijk als je steeds in je eigen wereld leeft. En zit er niet ook een klein beetje superschurk in deze superheld? Binnen in de cocon – waar trouwens ook de verzamelwoede overduidelijk is – waant Kolonel Cocon zich onbespied. Dat betekent dat er best een rug gebroken kan worden om een boek beter leesbaar te maken, of een ezelsoor gevouwen om snel de plek aan te duiden als de dag gered moet worden. Oei. Toch een beetje een anti-held.

Anouk: 'Al sinds ik klein was kan ik mezelf heel goed afsluiten van de rest van de wereld. Ik lag op de grond van mijn slaapkamer met het nieuwste Lecturama-sprookjesboek te luisteren naar het cassettebandje waarop werd voorgelezen en las tegelijkertijd mee. Uren kon ik dat volhouden, tot ik pijn in mijn rug kreeg. Die rugpijn heb ik nu een stuk sneller, maar mezelf afsluiten kan ik nog als de beste. Ik krijg het prima voor elkaar een weekend van de aardbodem te verdwijnen omdat ik een boek van meer dan duizend pagina's wil uitlezen of een leesmarathon wil houden. Omdat ik graag knusse coconnetjes bouw, koop ik continu nieuwe voorraad ongelezen boeken en hebben mijn oude favorieten duidelijke gebruiksporen na zoveel herlezen. Ik sleep ze ook overal mee naar toe, dus een deuk en een buts zijn mijn boeken niet vreemd. En er is nog een nadeel: ik kan flink moeite hebben me los te scheuren van een verhaal. Even "tussendoor" lezen vind ik heel moeilijk. Als je ergens direct zo intensief in zit, is het onmogelijk je voor te stellen dat je kunt lezen als je slechts een kwartiertje tijd hebt.'

Redacteur Anouk leest zo'n beetje alles, maar heeft een duidelijke voorkeur voor fantasy, kinderboeken en 'queen of crime' Agatha Christie, die ze nooit onbenoemd kan laten.

Eerdere vragen

• Wat is jouw favoriete debuut?
• Welke klassieker is jouw Moby Dick?
• Hoe is jouw gezin verpakt?
• Wie komt jou redden?
• De eerste zin van het boek dat je nu leest
• Welk boek staat er bij jou op de 15e plek van links, op de 3e plank van boven, in de 2e kast van links?
• Tel je leeftijd: welk boek heb je te pakken?

Hebban vraagt:

Wat is jouw leessuperkracht?