Welk True Crime boek is geschikt voor mij?

op 28 augustus 2018 door Soraya Vink (crew) 9 reacties

Netflix documentaires zoomen steeds vaker in op waargebeurde misdaden en 'cold cases' komen opnieuw in het nieuws vanwege een grote doorbraak in een onderzoek. Ben jij een fictielezer die zich graag een keer wil verdiepen in een True Crime, maar weet je niet waar je moet beginnen? Hebban helpt je met deze introductie en geeft leestips!

Met een vleugje fictie

In 1959 werden op een boerderij in Holcomb (Kansas) vier leden van de familie Clutter doodgeschoten. Schrijver Truman Capote kwam deze zaak op het spoor door een artikel in The New York Times:

"Holcomb, Kan. Nov. 15. Een rijke verbouwer van koren, zijn vrouw en hun twee jonge kinderen werden vandaag doodgeschoten in hun huis gevonden. Zij waren omgebracht door geweervuur van dichtbij, nadat zij gebonden en gekneveld waren."

Hij voelde meteen een urgentie om over de moorden te schrijven voordat de daders gepakt werden. Capote reisde samen met jeugdvriendin Harper Lee (die later bekend werd door haar roman Spaar de spotvogel) om interviews te doen met rechercheurs en lokale bewoners die wellicht iets gezien zouden hebben. Capote en Lee produceerden duizenden pagina's aantekeningen en het duurde nog tot 1966 voordat In koelen bloede werkelijk gepubliceerd werd. Het boek werd met enige controverse ontvangen terwijl andere critici 'het ingetogen verslag' positief beoordeelden. In 2013 werd bekend dat het boek van Capote wel enige inconsistenties bevat, zo is er een ontmoeting tussen een agent en een getuige compleet verzonnen door de schrijver. Het neemt niet weg dat In koelen bloede vandaag de dag nog steeds geldt als een klassieker binnen het True Crime genre.

Een sadistische sociopaat die geniet van andermans pijn

Naar schatting is de Amerikaanse seriemoordenaar Ted Bundy betrokken geweest bij het doden van meer dan honderd vrouwen, voor dertig moordzaken . Zelfs zijn advocate Polly Nelson noemde Bundy 'puur kwaadaardig' toen de eerste processen begin jaren '80 van start gingen. In 1971 was Ann Rule nog een anonieme misdaadjournaliste, die haar carrière als politieagente afbrak om meer thuis te zijn voor haar kinderen. Een keer per week was ze vrijwilliger bij een zelfmoordhulplijn. Daar raakte ze bevriend met een jonge man die later zou uitgroeien tot een van de meest spraakmakende seriemoordenaars van de Verenigde Staten. 'Ik vond hem meteen aardig,' schrijft ze in haar boek. Wat volgt is een bijzonder interessante en ja, ook een vreemde, interactie tussen de vrouw die begon te schrijven over de tientallen vermiste vrouwen en de man die lange tijd claimde er niets mee te maken te hebben. Het resultaat is te lezen in Mijn vriend, de seriemoordenaar, het boek dat de grote doorbraak betekende voor Ann Rule.

Een andere vrouw die haar leven grotendeels besteedde aan het vinden van een sadistische moordenaar was Michelle McNamara. Haar boek Ik zal verdwijnen in het donker heeft dit jaar voor veel opzienbarende ontdekkingen gezorgd toen bleek dat zij in haar boek een zeer accurate beschrijving van de dader had beschreven zonder dat ze hem ooit heeft kunnen ontmoeten. In het boek roept ze de man die verantwoordelijk was voor vele moorden en verkrachtingen uit tot de Golden State Killer. Ook in dit boek treffen we ook een mix van persoonlijke achtergrond aan, waarbij McNamara toont hoe belangrijk het voor haar was om een antwoord te vinden voor alle nabestaanden van de slachtoffers van de GSK. Aangrijpend is de brief die ze schreef aan de dader waarmee ze hem direct aanspreekt.

Meer lezen over Amerikaanse misdaadgeschiedenis? Probeer dan De onschuldige moordenaar van Michael Griesbach (waarin de veelbesproken zaak rond Steven Avery van de documentaire Making a Murderer wordt besproken) of Gun Baby Gun van Iain Overton (over de problematiek van vuurwapens in de VS).

Terug naar eigen land

Namen als Peter R. de Vries (doorgebroken met zijn boek De ontvoering van Alfred Heineken waarvan ruim 500.000 exemplaren werden verkocht) en John van den Heuvel zal je eerder herkennen door hun televisieoptredens, maar vergeet niet dat Nederland een grote groep misdaadjournalisten heeft die dankzij diepgravend onderzoek duiding geven aan spraakmakende zaken uit de Nederlandse misdaadgeschiedenis.

Door de recente schietpartijen in Amsterdam, staan de verhoudingen tussen de verschillende groepen in de onderwereld weer op scherp. Wouter Laumans en Marijn Schrijver publiceerden in 2014 het boek Mocro maffia waarbij ze de lezer kennis laten maken met een nieuwe generatie zware criminelen. Een verhaal over geld, ambitie, hoogmoed en verraad. Bij misdaadjournalist Paul Vugts werden de bedreigingen na de publicatie van zijn krantenartikelen zo groot dat hij sindsdien ondergedoken is. Zijn boek Afrekeningen legt in heldere bewoordingen uit hoe de huidige onderwereldoorlog in Amsterdam en omstreken is ontstaan en wie de hoofdrolspelers zijn.

Geen crimineel is nu meer in het nieuws dan Willem Holleeder. Na de publicatie van de twee boeken Judas en Dagboek van een getuige van zijn zus, Astrid Holleeder, is het verhaal inmiddels bezig om wereldwijde bekendheid te krijgen. Maar er werd al veel eerder over Willem Holleeder geschreven door John van den Heuvel en Bert Huisjes in Tijdperk Willem Holleeder (2008), Auke Kok schreef Holleerder - De jonge jaren (2011) en ook verscheen Verraad van Jan Meeus (2015).

Een andere crimineel wiens naam regelmatig opdook in de buurt van Willem Holleeder was Stanley Hillis. Circa dertig jaar misdaadgeschiedenis staat op zijn naam. Journalist Denise Mosbach schreef Stanley Hillis (2016), later gevolgd door een ander boek geschreven door Vico Olling en Martijn Haas dat uitgroeide tot een bestseller. In De kouwe ouwe (2017) beschrijven zij hoe ze ook contact maakten die zeer nabij de topcrimineel stonden. Meer over de totstandkoming van hun boek lees je in deze column op Hebban.

Misdaad bij de zuiderburen

Vlaamse misdaadjournalisten zijn vaak gefascineerd over de zaak ronde De Bende van Nijvel. Hilde Geens schreef als onderzoeksjournalist voor onder andere Knack en HUMO waar ze het bendedossier sinds vele jaren op de voet volgt. Ex-bendeverdachte Leopold van Esbroeck noemde Geens zelfs 'erger dan een flik' wat betreft haar doortastende manier waarop ze haar onderzoek opzette. Stap voor stap introduceert ze de lezer in het boek Beetgenomen bij een van de grootste misdaden van de Belgische geschiedenis.

Tegenhanger van de Nederlandse Mocro maffia is de Borgerokko maffia die actief is in havenstad Antwerpen, een dankbare plaats om grote drugsdeals uit Zuid-Amerika en Afrika binnen te halen. Misdaadjournalist Raf Sauviller zoomt verder in op de groep die in België 'coke city' bemant. In zijn boek Borgerokko maffia gaat hij ver in de materie, zo ver dat hij zelfs bedreigd werd naar aanleiding van de ontdekkingen die hij in zijn True Crime openbaart.

Verdedigers van het goede of het kwaad

Ook advocaten kruipen regelmatig in de pen om hun beroepspraktijk te delen met lezers. Zo schreef de Belgische strafpleiter Jef Vermassen twee boeken; in Moordenaars en hun motieven deed hij uitgebreid onderzoek naar de oorsprong van menselijk kwaad en in Meester, ik heb geen tranen meer deelt hij meer ervaringen uit zijn 47-jarige loopbaan als advocaat.

Marian Husken en Harry Lensink schreven over het raadselachtige leven van de Nederlandse advocaat Bram Moszkowicz het boek Het geheim van Bram Moszkowicz. Jarenlang succesvol als advocaat en verdediger van bekende figuren zoals Geert Wilders en Desi Bouterse, tot hij eind 2012 geschrapt werd van het tableau. Husken en Lensink gingen op zoek naar zijn geheim. Meer verhalen uit de familie Moszkowicz lees je in het boek van Yehudi Moszkowicz die in zijn boek Moord, doodslag en andere zaken je de mens achter de krantenkoppen van spraakmakende rechtszaken laat zien.

Dubbellevens

Je kunt alles kwijtraken, maar je hebt nog steeds je identiteit, toch? Niet als je werkzaam bent als infiltrant bij de politie. Axel de Vos (pseudoniem) beschrijft in zijn boek Dubbel leven hoe het is om te werken voor de afdeling WOD (werken onder dekmantel) bij de Nederlandse politie. Hij geeft de lezer een kijkje in zijn missies en welke gevaren er op de loer liggen.

Getuigen zijn onmisbaar in het strafrecht. In haar boek Deals en dodenlijstjes duikt Marian Husken in de schimmige wereld van het getuigebeschermingsprogramma. Wat is er voor nodig dat iemand zich openstelt om een belastende verklaring af te leggen en vervolgens alle schepen achter zich te verbranden?

De achterblijvers

Bij veel lezers staan moordzaken nog op helder op het netvlies als er kinderen bij betrokken waren. Veel nabestaanden schrijven een boek als monument of manier van rouwverwerking. In 1999 was Nederland in de greep van de verdwijning van de dertienjarige Sybine Jansons. Na een grootscheepse zoekactie wordt na een maand haar ontzielde lichaam gevonden. Vader Arjen Jansons schreef het boek In het bos zijn de wilde dieren, gebaseerd op zijn dagboekaantekeningen van die tijd en het politierapport dat werd opgemaakt.

Journalist Simon Vuyk werkte in 2010 samen met de ouders van Nicky Verstappen aan een boek over het mysterie rond zijn dood, getiteld De mysterieuze dood van Nicky Verstappen. Een mysterie waar na een zeer recente doorbraak dankzij DNA bewijs hopelijk een einde kan komen nu er een mogelijke dader in beeld is bij politie en justitie. In zijn boek schetst Vuyk alle feiten rond de zaak en geeft hij een integer en emotioneel portret van een introverte vader en een extraverte moeder, die getroffen werden door het ergste dat ouders kan overkomen.