World Science Fiction, deel 2

Het eerste deel van Rob Webers vierdelige World Science Fiction artikelenreeks vind je hier.

Aan de selectie in de eerste deel is echt te zien dat Tidhar heeft moeten zoeken. Er zitten behoorlijk wat verhalen bij die niet recent zijn. Zo stoft hij om meteen de toon goed te zetten het uit 2001 stammende verhaal The Bird Catcher van de Thaise schrijver S.P. Somtow af. Somtow is een van de weinige schrijvers in de bundel die op dat moment al naam heeft gemaakt in de Engelstalige wereld. Hij won in 1981 al de John W. Campbell Award voor beste nieuwe schrijver (Campbell heeft zich waarschijnlijk omgedraaid in zijn graf).

Wat verder ook opvalt aan de selectie is dat het vrijwel uitsluitend Europese en Aziatische schrijvers bevat. De rest van de wereld wordt overgeslagen. Iets wat Tidhar zelf ook ruiterlijk toegeeft als een tekortkoming van het project.

Deze eerste bundel bevat ook een verhaal van een Nederlandse schrijver. Transcendence Express is van de hand van Jetse de Vries die momenteel woont en werkt in de Verenigde Staten en misschien wel het meest bekend is van zijn werk al redacteur voor Interzone. In 2010 is ook de door De Vries samengestelde, buitengewoon interessante bloemlezing Shine verschenen van optimistische sciencefiction, als tegenhanger voor alle post-apocalyptische verhalen die de laatste tijd de markt overspoelen.

Het verhaal laat zien dat het weldegelijk mogelijk is om proza te schrijven in een tweede taal. De Vries beheerst het Engels tot in de puntjes. Het verhaal combineert thema’s als ontwikkelingshulp en de economische belemmeringen die worden opgeworpen voor ontwikkelingslanden met het technologische concept quantum computing. Het is niet het sterkste verhaal in de bundel maar wel zo interessant dat ik het persoonlijk niet erg zou vinden als De Vries wat meer eigen fictie publiceerde.

Het verhaal dat voor mij het absolute hoogtepunt van de bundel is geworden is van de hand van Aliette de Bodard. Zoals veel auteurs die in deze bundels zijn opgenomen heeft ze een heel internationale achtergrond. Ze is van Frans-Vietnamese afkomst maar heeft ook een Amerikaans paspoort. Ze beschouwt Frans als haar eerste taal en woont en werkt in Parijs. Haar fictie is echter Engelstalig.

Tidhar selecteerde het verhaal The Lost Xuyan Bride voor de bundel. Het verscheen in 2007 in Interzone (zou De Vries daar iets mee te maken hebben gehad?) en is een van haar vroege werken. Het was voor mij een introductie in de alternatieve geschiedenis Xuya, waarin de Chinezen eerder de nieuwe wereld bereikten dan de Spanjaarden en de kaart van Amerika er dus heel anders uitziet. Veel van haar korte fictie speelt in deze setting en het bevat Chinese, Vietnamese en Azteekse culturele invloeden. De afgelopen jaren zijn er drie romans van haar hand verschenen en duiken haar korte verhalen op in de meest invloedrijke tijdschriften en E-zines. Ik ben inmiddels groot fan van haar geworden en kan niet wachten tot haar volgende roman verschijnt.

The Lost Xuyan Bride is een van de weinige Xuya verhalen met een westerse hoofdpersoon. Een detective gaat er in op zoek naar een vermiste Chinese jonge vrouw. Het spoor leidt naar Mexica, het deel van Noord-Amerika dat door de Azteken wordt bestuurd. De Bodard heeft later nog veel sterkere verhalen in deze tijdlijn geschreven. Het meest indrukwekkende is misschien wel Immersion (2012) dat zowel een Nebula als Locus Award in de wacht sleepte. Deze eerste ontmoeting met haar werk heeft veel indruk op mij gemaakt. Ik lees momenteel alles van haar dat ik te pakken kan krijgen.

Een derde verhaal uit deze eerste bundel dat veel indruk op mij maakte is het gruwelijke Chinderers van de Israëlisch schrijver Nir Yaniv dat al in 2007 in het Hebreeuws verscheen. Brandstichting wordt in het verhaal tot een kunst verheven en door zijn hoofdpersonen Huey, Louie en Dewey (Kwik, Kwek en Kwak) te noemen legt hij een verband met een kinderlijk stripverhaal dat, als de clou van het verhaal op zijn plaats valt, het afgrijzen van de lezer nog vergroot.

The Apex Book of World Science Fiction was ondanks de eerder genoemde tekortkomingen een succes. Lavie begon met een aantal anderen ook een blog dat World SF onder de aandacht moest brengen. Het is in de zomer van 2013 beëindigd maar nog steeds een goede bron van informatie en korte verhalen uit alle delen van de wereld. Het werd al snel duidelijk dat er een tweede deel moest komen.

Deel 3 van World Science Fiction volgt op woensdag 27 augustus.