Zeven vragen aan Kinderjury-genomineerden Mátyás Bittenbinder en Barend Last
Mátyás Bittenbinder en Barend Last
Mátyás Bittenbinder is een jonge bioloog en promovendus verbonden aan Naturalis en de VU Amsterdam, waar hij onderzoek doet naar slangengif. Daarnaast is het zijn passie om alles op het gebied van planten en dieren voor een breed publiek toegankelijk te maken. Je kunt Mátyás kennen van het Klokhuis, als gast bij verschillende talkshows en als deelnemer aan De Slimste Mens.
Barend Last is zelfstandig onderwijskundige en veelgevraagd spreker en trainer op het gebied van onderwijs. Daarnaast is hij auteur van diverse boeken. In 2020 verscheen zijn debuut Kleine held op sokken en daarna volgden er meerdere kinderboeken. Daarnaast is hij vaste voorlezer bij De Voorleeshoek.
Gif in het dierenrijk is genomineerd voor de categorie 10 tot en met 12 jaar.
1.
Jullie boek staat op de shortlist! Waar en hoe kregen jullie voor het eerst het idee om dit verhaal te schrijven? En zag het er toen al helemaal uit zoals het uiteindelijk geworden is?
Dat is een grappig verhaal! Een paar jaar geleden, zelfs nog voor de coronapandemie, belde Mátyás op een dag Barend op met de vraag: 'Hoe schrijf ik een kinderboek?' Barend had al wel eens eerder kinderboeken geschreven en Mátyás kende hem nog van vroeger toen ze student waren. Barend vroeg aan Mátyás waar hij dan precies een kinderboek over wilde schrijven? Over giftige dieren, natuurlijk! Maar toen vroeg Barend wat dan het verschil was met een encyclopedie? Want daar zijn er toch al heel veel van?! Zo begonnen we samen na te denken over hoe je een boek over giftige dieren toch uniek kan maken, en al snel kwamen we uit op het idee om het te zien als een kunstwerk in plaats van een boek met feitjes. We bedachten verhalen, en gingen nadenken over prachtige tekeningen. Het is uiteindelijk nog gaver geworden dan we gehoopt hadden.
2.
Wat is de allerleukste reactie die jullie ooit van een lezer hebben gekregen en waarom was die zo bijzonder voor jullie?
De allertofste reacties die wij van lezers krijgen is dat zij ons boek het allerbeste boek ooit vinden, bijvoorbeeld van kinderen via Instagram. Dat is toch geweldig? Maar soms komen ook ouders naar ons toe die vertellen dat hun kind normaal nooit uit zichzelf een boek op pakt, maar nu elke dag verstopt zit in ons boek en dat compleet verslindt. Hoe gaaf is het dat kinderen door ons boek meer willen weten over dieren en de natuur?
3.
Natuurlijk is jullie verhaal ook prachtig geïllustreerd. Hoe werken jullie en de illustratoren samen?
Ons boek is inderdaad prachtig geïllustreerd. Ook staan er fantastische foto’s in. Dat was nog best een karwei. We werkten namelijk samen met twee illustratoren. De vader van Mátyás, János Bittenbinder, maakte prachtige tekeningen bij de verhalen, en Dagmar Heikens illustreerde allemaal dieren. Dan ook nog de foto’s erbij en een mooie vormgeving. En dan te bedenken dat dit allemaal gebeurde in de lockdown. Daar zijn heel wat telefoontjes voor gepleegd …
4.
Als je voor kinderen schrijft, is het belangrijk dat je in hun hoofd kunt kruipen. Hoe pakken jullie dat aan?
Schrijven voor kinderen is knap lastig. In de klas of op een podium is het anders, dan zien we hoe iets wat we vertellen bij de kinderen binnenkomt. Daar kun je dan op ingaan, bijvoorbeeld door iets nog een keer uit te leggen of een grapje te maken. In een boek kan dat niet, en daarom moet het extra goed worden uitgelegd. Dat is soms best een puzzel. Zeker met al die moeilijke woorden in de biologie. Maar kinderen zijn ook heel slim, dus je mag best soms wat lastige woorden gebruiken. Die kunnen ze dan gewoon opzoeken of leggen we verderop in de tekst uit. Verder proberen we altijd terug te gaan naar hoe we zelf waren als kind en wat we toen ervoeren met onze zintuigen: wat zag je, wat hoorde je, wat voelde je, wat proefde en wat rook je? Zo kun je heel beeldend leren schrijven.
5.
Wat is jullie eerste leesherinnering?
De eerste leesherinnering van Mátyás was een boek dat ging over superhelden in het dierenrijk. De superlangste, de allerzwaarste, de grootste, enzovoort. Dit maakte echt veel indruk (en ging dus ook al over dieren). Voor Barend was het een prentenboek dat zijn moeder altijd voorlas voor het slapengaan. Het ging over een ei dat tot leven kwam. Niet als een kuiken, maar als een wandelend ei dat allemaal streken ging uithalen. Het was een van de eerste boeken van Paul van Loon, die nu nog altijd een van zijn grote idolen is.
6.
Welk boek was vroeger jullie favoriete kinderboek en welk kinderboek is dat nu? Waarom is dat anders/hetzelfde?
Het favoriete boek van Mátyás van vroeger was dus dat boek over die superhelden in het dierenrijk. Van Barend was dat Spaghetti van Menetti. En stiekem is het dat nog steeds. Het is zo’n grappig, mooi en knotsgek avontuur.
7.
De Kinderjury wordt helemaal bepaald door lezers, alle kinderen van 6 t/m 12 jaar mogen stemmen. Op welk boek op de shortlist zou jij als kind gestemd hebben?
Ons eigen boek mag zeker niet hè?! Haha! Het staat niet op de shortlist, maar we vinden allebei het boek van Noah Yuval Harari erg inspirerend, Hoe wij het machtigste dier op aarde werden. Het is belangrijk om na te denken over wie we zijn, waar we vandaan komen en de wereld om ons heen. Dat hebben we geprobeerd ook in ons boek aandacht te geven, zodat we kinderen niet alleen vermaken maar ook iets leren. En volwassenen eigenlijk ook.
Gif in het dierenrijk
Mátyás Bittenbinder en Barend Last, geïllustreerd door János Bittenbinder en Dagmar Heikens
Goeie vraag: waarom zijn dieren eigenlijk giftig? Hoe komen ze aan hun gif? En waarom is gif veel belangrijker dan we denken? Er is nog zoveel te leren over gif: over het gevaar, maar ook over de genezende krachten en het belang voor overleven. Het volledige kleurige register wordt opengetrokken in dit boek: bonte slangen, heftige wespen met hun gifangels, felgekleurde kikkers, padden met hun wrattige huid en sierlijke lichtgevende kwallen. De wereld van gif is namelijk ook een heel spetterende, knetterende en kleurrijke wereld.
Naast alles wat je altijd al wilde weten over dit gekke goedje, kun je ook verdrinken in spannende, grappige, en fijne verhalen over gif die je meenemen in het jachtgebied van een black mamba, naar de jungle in de tijd van de ontdekkingsreizigers en de tsarentijd waarin gif nogal een populair goedje was.
Stem op de Kinderjury
Kinderen tussen de 6 en 12 jaar kunnen van 10 tot en met 17 mei stemmen op de Kinderjury. In twee categorieën (6 tot en met 9 en 10 tot en met 12) staan er drie boeken op de shortlist. Een van deze boeken in de Top 3 wordt de winnaar. De uitreiking is op 17 mei live te volgen.
Auteursafbeelding: via Fontaine Uitgevers
