Ziekte, depressie en zelfmoord: de nieuwe YA-trend?

Bekende zaken
Vaak gaan Young Adult-boeken over dingen die jongeren zelf mee kunnen maken. Je kunt hierbij denken aan seksuele identiteit, groepsdruk, vriendschap, liefde en dus ook kanker, zelfmoord en depressie. Steeds vaker lijken de laatste drie een onderdeel van het dagelijks leven van een tiener te zijn. Mensen waar ze van houden sterven aan de vreselijke ziekte kanker of jongeren kunnen de dagelijkse druk niet meer aan en worden depressief, met zelfmoordneigingen tot gevolg.

Probleem-romans
In populair taalgebruik worden deze romans, die flink aan populariteit hebben gewonnen, probleem-romans genoemd. Het thema is namelijk een groot maatschappelijk probleem. Jongeren, en ook wat oudere lezers, verslinden de boeken niet alleen omdat ze geïnteresseerd zijn in het onderwerp. Ook spreken de personages aan, die vaak empatisch en geloofwaardig zijn neergezet. En de situaties zijn eng herkenbaar. Een jongere kan zich zomaar voorstellen dat hij/zij dit zelf meemaakt.  

Gevoel: zo erg heb ik het nog niet
Een andere reden waarom het bovenstaande genre zo populair is, is omdat het relativeert. Heb je geen naaste met kanker of ben je zelf gezond van lijf en leden? Dan heb je het zo slecht nog niet. Heb je je leven op orde en zie je de wereld zonnig in? Dan heb je het zo slecht nog niet. En hou je van het leven en omarm je de kansen en mogelijkheden die je krijgt? Dan heb je het zo slecht nog niet. De romans helpen je eigen leven in perspectief te zetten.  

Tips
Natuurlijk kan het ook de andere kant op werken. Lezers die juist wel te maken hebben met een dierbare die kanker heeft of zelf ziek zijn, of die het licht even niet zien en depressief of suïcidaal zijn, kunnen juist veel troost halen uit de boeken. Hoe gaat de hoofdpersoon om met de situatie? Wat kan ik ervan leren? Het is verdieping op een andere manier. Op bepaalde momenten leerzaam, maar zeker zullen dit soort lezers tips uit de verhalen halen.  

Voorbeelden boeken in dit thema

Waar het licht is – Jennifer Niven
Theodore Finch is gefascineerd door de dood en denkt erover om een eind aan zijn leven te maken. Toch gebeurt er steeds iets waardoor hij de stap niet neemt. Violet Markey wacht vol spanning op haar diploma-uitreiking. Dat kan ze eindelijk het bekrompen stadje waar ze is opgegroeid verlaten en kan ze vluchten van de pijnlijke herinneringen die haar achtervolgen.  

Als Finch en Violet elkaar op de rand van de hoge klokkentoren op school ontmoeten, is het niet duidelijk wie nu eigenlijk wie redt. Maar vanaf dat moment ontstaat er een vriendschap. Langzaam vertellen ze elkaar hun geheimen. Violet ontdekt dat Finch helemaal geen freak is en Finch leert Violet om weer van het leven te houden. Violet doet dan ook haar uiterste best om Finch’ geheimen te bewaren. Maar kent ze wel al zijn geheimen?  

Het programma – Suzanne Young
Je zult maar leven in een wereld waar het uiten van gevoelens verboden is en waar depressie onder jongeren een epidemie is. Sloane weet er alles van. En er is maar één oplossing: het Programma. Elke huilbui kan ervoor zorgen dat ze in het Programma wordt gestopt, dus Sloane is op haar hoede. Na de dood van haar broer weet ze ook zeker dat ze er niet onderuit komt, haar ouders zullen er alles aan doen om haar in leven te houden. En haar ouders weten ook dat het Programma lijkt te werken. De depressies zijn verdwenen, net zoals de herinneringen. Omdat Sloane overal in de gaten wordt gehouden, zorgt ze dat ze zo weinig mogelijk opvalt en haar gevoelens… Die houdt ze zo goed mogelijk verborgen.  

Alleen bij James kan Sloane zichzelf zijn. Hij belooft haar dat ze geen van beide in het Programma terecht komen. Sloane weet dat de liefde tussen hen sterk genoeg is om de tegenslagen te weerstaan. Maar toch wordt het voor beiden steeds moeilijker om de waarheid te verbergen. Ze worden steeds zwakker en ze moeten waken voor een depressie. Het Programma zit hen op de hielen…  

De belevenissen van een muurbloem - Stephen Chbosky
Het is eindelijk zover. Charlie gaat naar de bovenbouw. Hij is niet erg populair op school. Zijn verlegen, hyperintelligente en sociaal aangepaste karakter maken hem een soort van muurbloem. Op zijn eigen manier probeert Charlie vat te krijgen op het leven: daten, familiedrama’s, seks en drugs komen allemaal aan bod. En zijn vrienden? Die helpen hem met zijn zoektocht.    


Wat denk jij? Waar komt deze trend vandaan? Is het puur leedvermaak? Laat het ons inzien dat we het zo slecht nog niet hebben of hangt het juist samen met de steun of de tips die er onbewust uit de boeken wordt gehaald? Discussieer met ons mee.