Zo Zondag #26: Anke Laterveer
Gastcolumn door Anke Laterveer
Ik ben een uitsteller. Ik zeg het maar gelijk, dan kan er geen misverstand over bestaan. Of eigenlijk zeg ik het een dag na de deadline voor deze column, die toch echt wel vier weken na de opdracht lag, waardoor ik zeer ruim de tijd had om hem te halen, maar ja… uitsteller, hè?
Ik stel uit wat uit te stellen valt tot het niet meer kan, en dan nog zeker een dag of twee. Terwijl de visite al de straat in rijdt, schop ik nog snel wat speelgoed onder de bank en zoek ik hinkelend naar mijn tweede sok. Optredens bereid ik pas in de coulissen voor en de bus die ik moest halen mis ik, waardoor ik iets later weg kan. Net op tijd om te kunnen vloeken tegen de achterkant van de bus erna die juist de straat uit rijdt voor ik bij de halte ben.
Zo kwam het ook dat mijn eerste boek pas op mijn zesendertigste uitkwam. Vanaf een jaar of acht noemde ik mezelf al heimelijk, en ik ben er maar eerlijk over, regelmatig minder heimelijk, schrijver. Ik was vast van plan om jong te debuteren. Een jaar of zeventien leek me wel wat. En toen ik zeventien was, leek twintig me wel goed. Vanaf daar schoof de leeftijd steeds iets verder op tot ik dacht: ach, wie weet komt er nog weleens een boek, maar we zien wel.
Het is niet alsof het niet eerder gekund had. Ik won een verhalenwedstrijd op mijn zestiende en beloofde de jury ‘vooral door te gaan met schrijven’. Een paar jaar later vroeg een uitgever me op de boekpresentatie van een kennis of ik misschien ook schreef. Geschrokken riep ik nee.
Want, en dit is het geheim van uitstellers, zolang je uitstelt, kun je niet falen. Je boek kan niet mislukken als het niet bestaat. Je opruimskills kunnen niet teleurstellen als je er nooit aan begint en als je optreden niet goed gaat, dan is dat heel logisch; je had je immers niet voorbereid. Wat heerlijk. Vooral met dat boek was het fijn. Ik kon elk moment doorbreken met iets fantastisch, maar ik koos ervoor om het nog even niet te doen. Voor altijd jong talent. Of, met zesendertig, eigenlijk alleen nog vooral talent. Dat jong was er inmiddels wel af.
Tot ik op een dag in een Haarlems cafeetje tegenover een uitgever en een redacteur zat. We praatten over onszelf, over goede boeken en uiteindelijk zelfs over of ik dan misschien toch eventueel ook zelf een boek zou willen schrijven. ‘O, ik weet niet, hoor!’ riep ik meteen uit. ‘Ik ben heel lastig om mee te werken. Lui en eigenwijs en arrogant.’ ‘Dat geeft niks,’ zeiden ze. ‘We maken gewoon een helder plan en dan komt het goed.’
Een half jaar lang sprak ik bijna elke week met iemand van de uitgeverij. Mijn redacteur, Linda, mijn uitgever Mariska en Otto en Jiska, die de PR deden. En ik schreef. Ik huurde een bureautje in een kantoor in de stad en schreef en schreef en schreef. Ik schreef over mijn leven en was grenzeloos eerlijk. Ik spaarde niemand. Vooral mezelf niet. Soms zat ik in tranen te tikken. Soms wilde ik stoppen. Maar steeds sleepten zij me er weer doorheen.
En ik was niet makkelijk. Ik bemoeide me overal mee. Kreeg voorstellen voor wijzigingen en wees ze af, ging heftig in discussie over de keuzes van mijn hoofdpersoon en de mensen om haar heen. Bedacht een omslag, kreeg een tegenvoorstel en weigerde dat, schrapte in persberichten, wilde allerlei ingewikkelds rondom mijn boekpresentatie en schreef tussendoor nog maar weer verder.
En toen, precies negen maanden na dat gesprek in het café, stond ik huilend bij mijn brievenbus met een envelop in mijn hand. In die envelop zat mijn boek. Mijn eigen boek. Met de titel die ik wilde en het omslag dat ik had bedacht. Met erin de letters die ik had geschreven en de zinnen waar ik voor gevochten had. Mijn boek was van mij en precies zoals ik het wilde hebben. Straks zou ik het uitpakken, eraan ruiken en het doorbladeren. Maar eerst nog heel even wachten. Tot het echt niet meer anders kon. En dan nog een dag of twee.
Nieuwsgierig?
Lees hier een fragment uit Lefbek
Smaakt dat naar meer?
Schrijf je in voor de Hebban Leesclub met Lefbek
Anke Laterveer (1980) is cabaretier en presentator. Zij speelde mee met het gezelschap Comedytrain en deed mee aan het Leids Cabaret Festival. In haar werk gebruikt ze veel van haar eigen ervaringen en bespreekt ze zware onderwerpen op een luchtige, grappige manier. Op dit moment werkt ze aan een nieuw cabaretprogramma.
In juli 2015 krijgt haar carrière opeens een heel andere wending wanneer zij door een date aangerand wordt in haar eigen huis. Ze besluit daar open over te zijn en start uiteindelijk de socialmedia-actie #zeghet, waar slachtoffers van seksueel geweld en seksueel grensoverschrijdend gedrag om hun ervaringen kunnen delen. Sindsdien verschijnt Anke regelmatig in de media over dit onderwerp en spreekt ze op diverse plekken in het land over seks en seksueel geweld.
Eerdere afleveringen
Eva Kelder | Marijn Sikken | Steven de Jong | Auke Hulst | Henk van Straten | Frieda Mulisch | Robbert Welagen | Jeroen Windmeijer | Roderick Leeuwenhart | Tomer Pawlicki| Milou Klein Lankhorst | Carlo Groot | Murat Isik | Renee Kelder | Martyn van Beek | Gerrit Janssens | Hannah Jansen Morrison
