Zo Zondag #37: Stine Jensen

Hoi, hoe gaat het?  

Dat is een vraag die we bijna elke dag aan elkaar stellen. Meestal zeggen we ‘goed hoor’ of ‘druk’ of ‘gaat wel’. Maar, hoe voel je je écht?  

We zeggen vaak niet echt hoe we ons voelen. En dat heeft grappig genoeg weer alles te maken met hoe we ons voelen. Als je je verdrietig voelt, maar je ziet dat iedereen om je heen vrolijk is, dan durf je dat soms niet eerlijk te zeggen. Of je denkt dat een bepaald gevoel niet hoort bij een situatie, en doet maar alsof.  

De meesten van ons leren van kinds af aan om gevoelens te onderdrukken of te verstoppen. Als je boos bent, bijvoorbeeld, moet je ‘even tot tien tellen’ of ‘afkoelen’ op je kamer. En omdat je geleerd hebt je gevoelens weg te stoppen, kan het gebeuren dat je je gaat schamen voor hoe je je voelt, zeker als het niet zulke fraaie gevoelens zijn, bijvoorbeeld als je jaloers bent en op wraak zint.  

Het nut van negatieve emoties

Sommige emoties vinden we fijn (blijdschap) en sommige niet (angst). Als blij zijn zo fijn is, kun je je afvragen waarom we niet altijd blij zijn. Waarom hebben we ook pijn, zijn we bang of voelen we ons alleen? Wat is het nut van negatieve emoties?  

Negatieve gevoelens en emoties helpen ons. Door angst zijn we bijvoorbeeld voorzichtig en begeven we ons niet in gevaarlijke situaties; door angst doen we geen domme dingen maar denken we eerst even na. Boosheid helpt ons te begrijpen wat belangrijk voor ons is. Als iemand liegt, kun je bijvoorbeeld heel boos worden omdat jij eerlijkheid belangrijk vindt. Zo is het ook met somberheid. Wie af en toe somber is, kan de blije momenten des te meer waarderen.  

In de loop van de jaren zijn we anders tegen gevoelens gaan aankijken. Freud schreef alle gevoelens toe aan het gezin waarin je bent geboren. In de psychoanalyse – zo noemde hij de methode die hij bedacht om de gevoelens van de mens te onderzoeken – worden die familierelaties onderzocht. Kinderen kunnen bijvoorbeeld jaloers zijn als er in een gezin een nieuw kind komt. En jongens gaan in concurrentie met hun vader om de aandacht van de moeder te trekken.  

Gelukkige stofjes

Tegenwoordig schrijven we emoties steeds meer toe aan stofjes in de hersenen. Als je angstig bent, komt dat omdat een bepaald gebied in de hersenen (amygdala) wordt geactiveerd. We hebben daar dan ook een onmiddellijke lichamelijk reactie op: verstijven, vluchten of vechten. Andere stofjes (zoals dopamine) maken een geluksgevoel aan. Met pillen die iets doen met je chemische balans kun je je emoties beïnvloeden. Maar hersenwetenschappers krijgen ook wel kritiek: je bent immers meer dan alleen je hersenen, en pillen zijn niet altijd goed. In deze tijd proberen veel mensen juist door te bewegen weer in balans te komen. Dat kan door inspanning zijn, zoals sporten (je maakt dopamine aan, waardoor je je beter voelt), of door lekker op een matje te liggen en je te strekken, zoals bij yoga, en je zo meer te ontspannen.  

En, hoe gaat het met je?  

Als je deze vraag krijgt, kun je een automatisch antwoord blijven geven. Maar je kunt er ook even bij stilstaan en je afvragen: hoe voel ik me écht?  

Mijn boek, Alles wat ik voel, kan je daarbij helpen. Want alles wat je voelt mág je voelen. Alles wat ik voel is bedoeld voor lezers tussen de 10 en de 100, en het gaat over iemand die van alles meemaakt en van alles voelt. Die misschien wel lijkt op iemand die je kent. Je buurjongen, buurmeisje, kinderen op school of op… jezelf.  

Het gaat over jou, over mij en de mensen om ons heen.    

Stine Jensen is filosoof, schrijver en programmamaker. Ze is in 1972 geboren in Denemarken, maar emigreerde al op jonge leeftijd met haar ouders naar Nederland. Na de middelbare school ging Stine Literatuurwetenschappen en Filosofie studeren in Groningen.

Ze schreef onder meer Ik lieg, dus ik ben, Dag Vriend! en Turkse vlinders. In 2015 werd haar kinderboek Lieve Stine, weet jij het? bekroond met de zilveren griffel.  Ook is ze bekend van de tv-programma’s ‘Dus ik ben’ en ‘Dus ik ben jr.’ en de reisserie ‘Licht op het Noorden’. 

Eerdere afleveringen

Steven de Jong | Auke Hulst | Henk van Straten | Frieda Mulisch | Robbert Welagen | Jeroen Windmeijer | Roderick Leeuwenhart | Tomer Pawlicki| Milou Klein Lankhorst | Carlo Groot | Murat Isik | Renee Kelder | Martyn van Beek | Gerrit Janssens | Hannah Jansen Morrison | Anke Laterveer | Guido Eekhaut | Sander Verheijen |Bronja Hoffschlag | Fien De Meulder | Martijn Neggers | Claudia Schoemacher | Nathan Vos | Susan Juby | Stan de Jong & Koen Voskuil | Christine Otten