Paul Nieuwbeerta studeerde Bestuurskunde aan de Universiteit Twente. Hij vervolgde daarna zijn opleiding met de eerstegraads lerarenopleiding aan de Universiteit Utrecht (Maatschappijleer en Economie). Hierna verrichtte hij aan de vakgroep Sociologie van het Radboud Universiteit in Nijmegen zijn promotieonderzoek. In 1995 verdedigde hij met succes zijn proefschrift The Democratic Class Struggle in Twenty-five Countries, 1945-1990 , een onderzoek naar klasse-gebonden stemgedrag bij parlementaire verkiezingen in 25 landen. Van 1995 tot 2000 was hij (KNAW-)onderzoeker en universitair docent bij de vakgroep Sociologie van de Universiteit Utrecht. Van 2000 tot 2009 was hij als senior onderzoeker werkzaam bij het Nederlands Studiecentrum Criminaliteit en Rechtshandhaving (NSCR).

Paul Nieuwbeerta is vanaf juli 2009 Hoogleraar Criminologie bij het Instituut voor Strafrecht & Criminologie van de Universiteit Leiden. Sinds 2006 is hij – voor een dag in de week - bijzonder hoogleraar bij de vakgroep Sociologie van de Universiteit Utrecht.
Zijn onderzoeksbelangstelling gaat onder andere uit naar crimineel gedrag over de levensloop, moord en doodslag, en de determinanten en gevolgen van justitiële interventies.