Eind 2016 vatte ik het plan op het oorlogsverhaal van mijn grootouders in beeld te brengen. Planning was toen hun bizarre verhaal, een verhuizing middenin de oorlog vanuit het veilige Kampen naar het gebombardeerde Rotterdam en vervolgens hun gevaarlijke vlucht terug naar Kampen, op bevrijdingsdag van 2020 te presenteren. Hoe het eruit zou gaan zien? Geen idee. Na vele interviews met familie, het lezen van tientallen boeken en het afstruinen van internet, begon het verhaal van mijn opa en oma handen en voeten te krijgen. Maar niet alleen hun verhaal. Want waar zij in Kampen na angstige momenten in de vroege ochtend van 17 april 1945 een dochter kregen (mijn moeder), werd enkele honderden meters verderop de stad Kampen bevrijd. Niet met tanks of grof geschut, maar met een bootje met vijf mannen erin. Wie waren die mannen vroeg ik me af? En hoe waren die in het bootje terecht gekomen? Al zoekende naar de herkomst van de vijf kwam ik erachter dat één ervan nog leefde! Een dag later zat ik bij Warner Pap en zijn vrouw in het bejaardenhuis. Vele gesprekken volgden. Op 17-jarige leeftijd had de kwajongen die het toen was, de eerste Canadezen met zijn bootje de IJssel overgeroeid. Huzaren uit Montreal. Ik zocht op internet en op goed geluk stuurde ik een mail naar Canada. Het bleek een schot in de roos. De volgende morgen had ik een heel epistel terug van een 76-jarige veteraan, Tony, die 'toevallig' in opdracht van defensie van Canada een boek aan het schrijven was over dat ene legeronderdeel dat Kampen had bevrijd. Het verhaal van de bevrijding kon ik tot aan zijn oorsprong in Halifax, Nova Scotia, terugvinden. Het was soldaat Baker, in de loop van de oorlog gepromoveerd tot sergeant, die een lange weg had afgelegd en uiteindelijk in het 'Bootje van Pap' was beland en de stad Kampen bevrijdde. Om het verhaal in perspectief te plaatsen worden ook de grote lijnen van de Tweede Wereldoorlog beschreven. Op een manier alsof je erbïj bent! Je zit in de auto van de Duitse collaborateur die in opdracht van Hitler WWII uitlokt, je zit in de cockpit van de bommenwerper die de bommen boven Rotterdam loslaat, je bevindt je in het hoofdkwartier van een Duitse generaal, die van de Nederlandse legerleiding, maar je kruipt ook in de huid van een Amerikaan die tijdens D-Day zijn landingsvaartuig uitspringt, door het koude water waadt en het strand op tijgert. Alles waargebeurd, in het naschrift lees je wat er van de personen terecht is gekomen. Het boek vertelt bijzondere feiten, sommige pas onlangs boven water gekomen. Ik durf te stellen dat historici veel dingen gaan lezen, waarvan ze nooit hebben geweten dat het zó is gegaan. En dan is de tekst klaar en laat je het iemand lezen. En die persoon is enthousiast. En je laat het een tweede lezen, een journalist, die enkele jaren ervoor zelf een boek heeft geschreven. Ook al enthousiast. En hij weet wel een uitgever; Herman Broers van AERIE Uitgeverij. En zo begint het balletje te rollen. Het manuscript wordt door Herman bijgewerkt, ingekort, heel veel verbeterd. Een compleet hoofdstuk knikkert hij eruit en ik denk: @$#%@@, daar heb ik twee maand op zitten zwoegen! Maar het boek wordt er beter van besef ik. Enkele maanden later is de inhoud klaar. Onwaarschijnlijk compliment voor Broers. Hij stuurt het verhaal naar zijn favoriete corrector die gespecialiseerd is in schrijfstijl. Een Poolse verzetstrijder wordt een 'partizaan', een kind van 1 die schreeuwt, gaat blèren. De man, gepensioneerd en corrigerend met potlood en rode pen, kan ook nog vloeiend Duits en Pools, je verzint het niet. Naamvallen worden verbeterd en zelfs die ene Poolse zin, van wezenlijk belang bij het uitbreken van de oorlog en rechtstreeks van internet geplukt, kent volgens hem een foute letter. Hmmm, en ik laat de zelf geformuleerde zinnen in het 'Kampers' voor de zekerheid maar corrigeren door Reijer die elk jaar het 'Kamper Dictee' organiseert. Ondertussen is het een gevecht met de uitgever geworden, in de positieve zin van het woord! Mijn titel is te lang, maar het voorstel waar hij mee komt is een 'ouwe wijven' titel. Uiteindelijk komen we op MISREKENING. Het dekt de lading. En dan begint de strijd met de vormgever die de omslag maakt. Voorstel 1 vind ik niks, voorstel 2 ook niet, ik draag zelf uitgewerkte ideeën aan, die rammelen ook, maar uiteindelijk, na veel chagrijn van de kant van de vormgever en een boze reactie van Herman dat ik het zelf maar moet gaan doen, is de voorzijde naar ieders wens. Geweldig zelfs, het symboliseert het begin van de oorlog voor mijn grootouders. De achterzijde gaat sneller, qua lay-out dan, die is direct perfect. De tekst is dan al dertig keer heen en weer geweest tussen uitgever en mij. Ook hier komen we uit. Ondertussen moet de bronvermelding (5 pagina's) geperfectioneerd worden. Van de paar foto's die in het boek komen te staan moet bewijs komen dat het gepubliceerd mag worden. De foto's moeten in hoge resolutie opgespoord worden en heel veel contact met verschillende (ook buitenlandse) archieven later is de digitale versie klaar voor productie. Een drukker krijgt opdracht duizend boeken te drukken. Je zou zeggen, duizend maar? Herman wilde er aanvankelijk zelfs maar vijfhonderd. Maar dat had ie aardig ingeschat. Zie ze maar eens te verkopen als onbekende schrijver. Een tweede druk kan altijd nog. Dan, op vrijdag 22 december, komt een vrachtwagen voorrijden met een pallet vol dozen. Een brede glimlach om mijn lippen. Hiervoor heb ik drie jaar lang zitten zweten. Herman komt langs met een biertje en we drinken er samen één op. Genieten dit! We zijn gedurende het proces min of meer vrienden geworden. Inmiddels was besloten dat het boek eerder gepresenteerd zou worden. Het is immers klaar. Vlak voor de drukke decembermaand geen verkeerd moment. Met een opleving rondom Bevrijdingsdag. Op de boekpresentatie gaan de eerste honderd exemplaren over de toonbank. De uitgever vertelt wat voor bijzonder boek het is, en dat voor een ongeoefend schrijver. Veren, haha. Ik vertel over mijn bevindingen van de afgelopen jaren. Mijn complimenten voor de begeleiding van Broers. De burgemeester, die het manuscript las, houdt een praatje. Een stuk geschiedenis dat leest als een 'jongensboek'. Elke Kampenaar moet dit boek lezen volgens hem. Maar natuurlijk ook elke Rotterdammer is mijn mening. En eigenlijk zou Misrekening m.i. ook landelijk geen verkeerd figuur slaan. Maar... onbekende schrijver, relatief kleine uitgeverij... Ik heb het te hoog in de bol. In Kampen is er veel publiciteit geweest, het zingt rond op Facebook. Het ligt op de toonbank van alle plaatselijke boekenwinkels. Regionaal is er aandacht. De Stentor (Overijssel/Gelderland), Radio Oost, zelfs het AD (digitaal) neemt het drie pagina's (!) grote artikel over vanuit De Stentor. Maar... de artikelen zijn veel te veel gefocust op het 'familieverhaal' en Kampen. Daar verkoop je geen boeken mee in den lande heb ik gemerkt. Jammer dat de focus hierop ligt, want Misrekening is veel meer! De bijzondere feiten van de Tweede Wereldoorlog (wie weet wie de eerste dode van de oorlog is en hoe die oorlog werd uitgelokt?) verdienen veel meer aandacht. Rotterdam verdient aandacht. Zeventig pagina's Rotterdam nota bene. Inmiddels staat de teller verkochte boeken tegen de 400 stuks. Voornamelijk in Kampen. Gisteren, 4 februari 2020, is een artikel in de Oud Rotterdammer verschenen. Oplage 125.000. Hmmmm, dat kan wat worden. Een exemplaar van Misrekening was al twee maand geleden door Herman naar hen opgestuurd, want ze zouden een recensie schrijven. In de krant staat het persbericht dat Broers zelf heeft geformuleerd. Hoezo, recensie? Het toeval wil dat ik gisteren ook op Radio Rijnmond was. Vorige week belden ze. Nee, het kon niet over de telefoon (bij RTV Oost wel), ik moest vanuit Kampen naar de studio in Rotterdam. Ok, je moet er wat voor over hebben. Ook wel leuk om eens mee te maken. Met een half uur speling vertrek ik van huis, maar door een ongeluk onderweg ontstaat er een file en wordt het een race tegen de klok. Omrijden via Gorinchem is het advies. 16.45 begint het interview, met nog een uur te gaan geeft Google Maps 16.39 als aankomsttijd aan. 16.40, 16.42, dan ineens 16.48. Crime, dat heb ik weer, zit je twee uur in de auto, kom je te laat bij de studio en kun je onverrichterzake terug naar huis. Gelukkig weet Google Maps een sluiproute en de tijd springt naar 16.39. Bij een stoplicht wordt het 16.41. Druk op de weg. Iedereen volgt deze sluiproute geloof ik. 16.42. Ik bel Radio Rijnmond; kan ik parkeren voor de studio? Soms wel, soms niet, Ja, je moet wel betalen. Nou, ik zie wel. Ondertussen heb ik in de auto afgestemd op Radio Rijnmond. Grappig, over tien minuten ben ik er zelf op. Nou ja, als ik op tijd ben. Pfff... 16.43 parkeer ik de auto voor de deur. Ik wandel zo kalm als mogelijk naar binnen en de receptionist geeft aan dat ik met de lift naar drie mag. No, eerst een plasje, ik heb twee uur in de auto gezeten! Opgelucht fluit ik even later met de lift naar de derde verdieping. Ik kan direct doorlopen naar de opnamestudio. In de studio hangt een enorme klok die de laatste seconden aftikt naar 16.45. De DJ heeft in Kampen gewoond en gestudeerd. Zijn oma zag de bommen vallen in Rotterdam in '40. De mijne in '43. Een supersonisch kort gesprekje. Twee minuten later is het muziekje afgelopen en begint het interview. Na de uitzending stromen de aanvragen voor boeken binnen; 6 exemplaren. Ik ben er blij mee. Het is het begin van de verovering van Rotterdam. Kampen, 5 februari 2020. Vind je deze blog leuk of heb je Misrekening gelezen, uit dan je waardering op de boekensite WWW.HEBBAN.NL en help mee de ranking van Misrekening te verhogen. Wil je het boek bestellen (€17,95)? Hij wordt zonder verzendkosten thuisgestuurd. WWW.MISREKENING.NL
Lees verder op mijn site
Jouw boekenplank
Jouw waardering
Jouw recensie
Schrijf een recensie
