Blogpost:
Karin Driegen
Het oorlogsmonument voor opa
Het is de plek waar de naam van verzetsstrijder Jan Driegen tussen twaalf andere namen vermeld staat op een hunebedsteen. Hier werd onze opa – die wij (jongeren) nooit gekend hebben – door de nazi’s gefusilleerd op 8 april 1945, vlak voor de bevrijding. Hij liet een weduwe en vier kinderen achter.
Het is de plaats waar tien lichamen gevonden werden in een onderduikershol, dat in 1943 gegraven werd om een aantal verzetsmensen van een schuilplaats te voorzien. Vanaf 1944 werd het hol verder uitgebreid en tevens als hoofdkwartier ingericht voor de OD (de verzetsbeweging de Ordedienst, waar Jan Driegen een actief lid van was.) In september 1944 ontdekte een groep Duitse soldaten het onderduikershol, waar op dat moment acht verzetsstrijders bivakkeerden. Vijf van hen wisten te ontkomen en drie werden opgepakt. Na dagenlange zware verhoren in het beruchte Scholtenhuis in Groningen (waar de Sicherheitsdienst zetelde), werden ze doorgestuurd naar kamp Westerbork waar ze zijn gefusilleerd. De namen op de hunebedsteen verwijzen naar tien al eerder door de Duitsers opgepakte en gevangen gezette verzetsstrijders in Groningen. Ook deze mannen werden verhoord op het Scholtenhuis. De gewelddadigheid en de terreur die op de gevangenen werd uitgeoefend schijnt buitensporig te zijn geweest.
Tegen het einde van de oorlog besloten de Duitsers om de mensen, die zo wreed door hen waren verhoord, te laten verdwijnen zodat ze niet meer tegen hen konden getuigen na de oorlog.Met een vrachtauto werden ze afgevoerd naar het onderduikershol in het bos, gefusilleerd en in het hol gegooid dat vervolgens bedekt werd met zand om ontdekking te voorkomen. Enkele dagen later werden de gruwelijke feiten echter ontdekt, de lijken opgegraven en op de begraafplaats in Anloo tijdelijk herbegraven.
In 2019 en 2020 herdenken we het einde van de Tweede Wereldoorlog, 75 jaar geleden. We willen 75 jaar vrijheid vieren, maar ook de betekenis ervan doorgeven aan onze eigen kinderen. Voor velen van ons, en zeker voor de jongere generatie, betekent oorlog iets waar we wel wat over lezen op onze smartphones, maar wat meestal ver genoeg weg is om ons daadwerkelijk te raken. En juist daarom is het belangrijk dat we stilstaan bij de gruweldaden in ons eigen land - niet eens zo heel lang geleden - en dat we met z’n allen proberen een herhaling hiervan te voorkomen.
Op de website Historisch Anloo zijn foto’s te zien van een indrukwekkend monument op de plek van het onderduikershol, gemaakt door landschapsarchitect Berno Strootman. Dertien zwerfkeien symboliseren de dertien uit het leven gerukte mannen. Bezoekers kunnen erom heen lopen of plaatsnemen op de ‘stilstaanbank’. (zie foto’s in bijlage)Kinderen van de openbare school in Anloo krijgen les bij het onderduikershol. Zo blijft het verhaal van de gesneuvelde verzetsstrijders bestaan. ‘De les is onderdeel van het project om het onderduikershol beter zichtbaar te maken voor de omgeving. De Vereniging Historisch Anloo maakt nu een lesbrief voor scholen. De kinderen van de OBS Anloo doen al het onderhoud van de omgeving van het onderduikershol en de gedenkstenen.’
Onze vrijheid is niet vanzelfsprekend. Daarom is het goed om verhalen over vrijheid en verzet door te geven aan volgende generaties. Op de website Historisch Anloo staat vermeld dat er in april 2019 een boek verschenen is over het onderduikershol. Vergeten verzetshelden is geschreven door Jan en Joke Benjamins en uitgegeven door uitgeverij van Gorcum in Assen. Het boek kan besteld worden via de webshop: webwinkel.vangorcum.nl of bij elke (online) boekhandel in Nederland en Vlaanderen.
Als kleindochter van verzetsstrijder Jan Driegen, schreef ik, Karin Driegen, een roman gebaseerd op het leven van mijn grootouders. Deze roman verscheen in februari 2020 bij uitgeverij WKD (eigen beheer) en is te bestellen via website www.karindriegen.nl, via boekenbestellen.nl of bij elke (online) boekhandel in Nederland en Vlaanderen.
Lees verder op mijn site
