Blogpost:
Peter de Wolff
Joseph Roth in Amsterdam
Sinds enige tijd ben ik druk bezig met de schrijver Joseph Roth (1896 - 1939). Mijn eerste ervaring met deze auteur dateert van een kleine veertig jaar geleden, toen ik in 5-VWO voor mijn leeslijst Duits Die Kapuzinergruft van Roth in de Eindhovense openbare bibliotheek had geselecteerd. Ik was niet erg onder de indruk. Het Duits was misschien net iets te hoog gegrepen voor een goed begrip, en mijn kennis van de Oostenrijks-Hongaarse dubbelmonarchie schoot te kort. Wel voelde ik trots dat ik zonder enige bemoeienis van mijn leraar dit boek had gekozen. Dat het een schrijver en boek van formaat waren, voelde ik toen wel aan. Enkele jaren geleden kreeg ik van een vriend Roths ‘Het sprookje van de 1002e nacht’ cadeau. Ook toen werd ik nog niet geheel gegrepen. Pas toen ik enkele jaren geleden ‘Vlucht zonder einde’ van hem had gelezen, was ik verkocht. Ook ‘Zipper en zijn vader’ bekoorde mij zeer. En onlangs las ik de postuum uitgegeven novelle ‘De legende van de heilige drinker’. Ook een prachtig werk. Het zette me aan om nog meer van zijn boeken te kopen. Ze staan geduldig in de kast te wachten tot ik hun aandacht ga schenken. Had ik maar meer tijd!
Goed, ik was dus gegrepen door deze zeer goede schrijver. Het deed mij besluiten me als lid te melden bij het Josep Roth Genootschap, een Vlaams-Nederlandse zusterafdeling van het Internationale Joseph Roth Gesellschaft. Op 1 oktober 2016 was mijn eerste kennismaking met dit genootschap, in Amsterdam. Roth was meerdere malen in Amsterdam, omdat daar ook de uitgevers (Allert de Lange, Querido) zaten die zijn boeken uitgaven toen zijn boeken in Duitsland verboden waren, hetgeen Roth ertoe bracht om Duitsland voorgoed de rug toe te keren.
Onder leiding van Els Snick, een Vlaamse literatuurwetenschapper die op Roth promoveerde en ook meerdere werken van hem vertaalde, gingen we langs hotels en cafés waar Roth ook verbleef in de perioden die hij in Amsterdam doorbracht. Hotel Americain, City Hotel, café Reijnders, café Scheltema en het voormalige hotel Eden (tegenwoordig Hotel Old Quarter, aan de Warmoesstraat). Daar, zo vertelde Els Snick ons, had Roth geschreven aan zijn boek ‘Biecht van een moordenaar’ dat recent door uitgeverij Atlas-Contact (in de reeks LJ Veen Klassiek) is heruitgegeven. Roth was blijkbaar zo gecharmeerd van zijn verblijf in dat hotel, gelegen aan het water en met daarover uitzicht over het Damrak, dat hij enkele herinneringen heeft verwerkt in het laatste hoofdstuk van dit boek.
’s Avonds werd er in het Lloyd Hotel voorgelezen uit verschillende werken van Roth. De laatste lezer las een stuk uit ‘Juden auf Wanderschaft’, dat onlangs door Els Snick in het Nederlands is vertaald (‘Joden op drift’). Het zou de volgende dag worden gepresenteerd. Dat boek heb ik inmiddels ook in huis.
Het was een prettige kennismaking met het Joseph Roth Genootschap. En het was leuk om te horen hoe Roth ook voor een deel verbonden is met onze hoofdstad. Het genootschap probeert bij de ‘Roth-locaties’ een blijvende herinnering in de vorm van een plaquette te bewerkstelligen. Dat is heel normaal in andere landen, maar blijkt in Nederland moeilijk te realiseren. Gelukkig is er bij hotel Eden en in café Scheltema te zien dat die plaatsen verbonden zijn met deze grote schrijver uit het voormalig Habsburgse rijk.
Voor de geïnteresseerden: Els Snick schreef ook een boek over de relatie van Joseph Roth met de lage landen, ‘Waar het me slecht gaat is mijn vaderland Joseph Roth in Nederland en België’.
http://josephrothgenootschap.org
https://www.facebook.com/Joseph-Roth-Genootschap-286852851330538/
