Blogpost:
Ferry76Visser
Zifai
ANDROïDE, CYBORG OF…
Er zijn verschillende mogelijkheden voor de lezer om een beeld te scheppen van Zifai. Ik kan me goed voorstellen dat iemand hem ziet als een androïde, een cyborg of een robot. Zelf zag ik hem voor me als een engelachtige androïde.‘Hij [Zifai] ging onder in het web van gedachten waaruit hij millennia gelden zelf was voortgekomen.’ (p. 301) Dit maakt hem bijzonder. Hij is ontstaan uit de gedachte van een ‘alomtegenwoordige denkkracht’. Dit associeerde ik met een passage uit de Summa van Thomas van Aquino, waarin staat dat God zoveel van iets houdt dat het daardoor gaat bestaan. (I, 20, 2) Door de vleugels van Zifai moest ik tijdens het lezen denken aan een engelachtig wezen. Deze associatie werd versterkt door de volgende omschrijving: ‘een instrument in de handen van zijn maker’.
LEEGTE
Voor mij is de wereld waarin het verhaal zich afspeelt een weerspiegeling van beide personages in het verhaal. De natuur wordt in een soort reservaat beschermd, want de leefomgeving buiten het vlies dat deze omgeving beschermt is doods en leeg. Er is daar geen leven mogelijk. Zifai en zijn schepper hebben beide ook een existentiële leegte die ze met hulp van elkaar aanvullen.
BEWUSTZIJN
‘Hij [Zifai] ging onder in het web van gedachten waaruit hij millennia gelden zelf was voortgekomen.’ Voor Henri Bergson is bewustzijn synoniem met keuze. Dat heb ik in het verhaal als verontrustend ervaren, want dit geeft namelijk aan dat hij geen eigen ik heeft. Hij is slechts een instrument, omdat hij niet in staat is uit zichzelf een keuze te maken. Daarvoor is hij steeds afhankelijk van zijn schepper,die voor hem fungeert als empathisch vermogen en moraal leidkompas. Dat maakt van hem een personage dat zonder zijn schepper in staat is om verschrikkelijke dingen te doen.
WEZENSEENHEID
Er bestaat een bijzondere band tussen Zifai en zijn schepper. Zifai staat in mijn ervaring in het verhaal voor materie en analytisch rationalisme. Zijn vrouwelijke schepper is het spirituele en het empathische vermogen. Samen vormen ze in wezen een eenheid hoewel ze elkaars tegenhanger zijn. Dat geeft een bijzondere dynamiek aan hun relatie. Vooral in de ontknoping van het verhaal wordt duidelijk dat hoewel ze in basis een eenheid zijn, hun verschillen er voor zorgen dat ze mijlenver van elkaar staan.
SYMBOLIEK
Heeft Zifai een symbolische betekenis? Jazeker. Binnen het verhaal is hij verkenner en dient hij als de zintuiglijke waarneming van degene die hem geschapen heeft. Hij fungeert als haar ogen en oren, zonder daarbij zelf te oordelen. Door zijn afwezige gevoelsleven kan hij zich niet voorstellen hoe sommige berichten en beelden ontvangen kunnen worden bij anderen. Voor mij als lezer buiten het verhaal staat hij voor alle prikkels die o.a. via de sociale media en het dagelijkse nieuws binnenkomen. Met name de berichten die een gevoel van onrust geven.
TOT SLOT
En zo heeft Zifai naast zijn rol als natuurbeschermer ook een meer duistere kant. Zijn gebrek aan inlevingsvermogen zorgt er voor dat hij informatie en beelden kan doorgeven die de innerlijke rust van iemand verstoren. Zijn gebrek aan bewustzijn en het maken van eigen keuzes geven hem iets duisters.
