Alleen in de wind

In haar jeugd wilde Elisabeth Spanjer (1915) 'leven als een blad in de wind'. Ze groeide op in een links-revolutionair milieu. In de jaren dertig was ze de geliefde van de bekende linkse politicus Henk Sneevliet en correspondeerde ze met Leon Trotski. Tijdens de oorlog werkte ze voor een Duitse filmmaatschappij. Na de oorlog speurde ze samen met haar man Joop Zwart naar informatie over tijdens de besetting verdwenen Nederlanders en smokkelde ze deviezen in opdracht van de Nederlandse regering. Ten tijde van de Koude Oorlog voerde ze actie tegen de communistische regimes en in 1956 reisde ze met hulpgoederen naar het opstandige Hongarije.
Het leven van deze bijzondere vrouw - die les kreeg van Menno ter Braak, bevriend was met Willy Brandt en zich met Karel van het Reve inzette voor Russische dissidenten - biedt een uniek perspectief op de stormachtige twintigste eeuw die zich, net als het leven van Elisabeth Spanjer zelf, niet zomaar laat vangen in begrippen als 'goed' en 'fout'.
Rob Hartmans is historicus. Hij publiceert regelmatig in De Groene Amsterdammer en Historisch Nieuwsblad. Eerder verschenen van zijn hand De Groene van 1877. Geschiedenis van een dwars dagblad en de essaybundel Vaarwel dan!
Over De Groene van 1877:
Volhardend, scherp en kritisch speurwerk. De vaak gecompliceerde geschiedenis is bovendien mooi opgeschreven.' - H.J.A. Hofland in NRC Handelsblad