Zo concludeert Rik Coolsaet, Carl von Clausewitz parafraserend, zijn adembenemende panorama van 185 jaar buitenlandse politiek in België. Dit is het verhaal van hoe België en - sedert het laatste kwart van de twintigste eeuw - zijn deelstaten hun vitale belangen in de wereld behartigen. Het vangt aan op het moment dat het land zich opdringt in het negentiendeeeuwse machtsevenwicht en eindigt aan de vooravond van 2015, wanneer de klassieke bakens van het Belgische buitenlandse beleid alle onder druk staan.
BELGIË EN ZIJN BUITENLANDSE POLITIEK 1830-2015 is het verhaal van een kleine groep mensen die het buitenlandse beleid van hun land uitstippelen, van hun reacties op een complexe wereld, van de krijtlijnen waarbinnen zij lopen, van de dromen die zij koesteren, de dogma's die zij hanteren en van de belangen waarvoor zij staan. Buitenlands beleid begint immers niet waar binnenlandse politiek eindigt. Het verhaal brengt economische, politieke en ideologische drijfveren bij elkaar, vervlecht de binnenlandse en de internationale context en projecteert in dit krachtenveld de leidende personages die het beleid ontwerpen en uitvoeren.
Rik Coolsaet brengt lang vergeten episoden opnieuw in herinnering, zoals de diplomatieke roekeloosheid van tal van leidinggevende Belgen in het eerste decennium na het ontstaan van het land. Hij legt de ambities bloot achter de Belgische koloniale expansie in het Congobekken en in China en de opmerkelijke economische expansie in de rest van de wereld op het einde van de negentiende eeuw. Hij ontleedt hoe een kleine minderheid België in 1936 opnieuw in een neutraliteitspolitiek dwingt, hoewel die in 1914 dramatisch gefaald had. Hij beschrijft in detail de opeenvolgende fasen in het Europabeleid, van het streven naar een vrijhandelsruimte tijdens het interbellum tot de as van het buitenlandse beleid van België en zijn deelstaten heden ten dage. Hij schetst hoe de vervelling van België van een unitaire tot een federale staat het buitenlandse beleid onweerstaanbaar meezuigt - wat meteen een schoolvoorbeeld oplevert van het primaat van het binnenland op het buitenland.
Met de geschiedenis als bagage peilt het boek naar de landkaart waarmee België en zijn deelstaten vandaag hun weg zoeken - en hun belangen verdedigen - in de hobbelige wereldorde van de eenentwintigste eeuw.
RIK COOLSAET is gewoon hoogleraar aan de Vakgroep Politieke Wetenschappen van de Universiteit Gent. Van 1988 tot 1995 was hij adjunct-kabinetschef van achtereenvolgens de minister van Defensie en de minister van Buitenlandse Zaken.