Ciske de rat is het verhaal van het onhandelbare joch, dat bij de burgerlijke stand bekend is als Franciscus Aloysius Gerardus Vrijmoeth. Voogdijraad, kinderbescherming, de ene school na de andere - niets kan Ciske in bedwang houden, tot hij in de klas komt van meneer Bruis. Meester Bruis is de eerste die Ciske als een normaal kind behandelt en uiteindelijk weer een plaats geeft in de maatschappij.