De gepassioneerde student en dichter Fritz von Hardenberg, zoon in een verarmde Duitse adellijke familie, is hopeloos verliefd op de 12-jarige Sophie. Zonder toestemming van zijn familie vraagt hij haar ten huwelijk, maar Sophie sterft op tragische wijze.
In de stijl die haar zo beroemd maakte beschrijft Fitzgerald het 18de eeuwse Duitsland: levensecht, zonder uitweidingen, zodat de lezer op de eerste rang zit bij de jaarlijkse wasdag op het landgoed, bij Fritz' ontmoetingen met Goethe en Schiller en bijna zelf de eindeloze reizen per koets ondergaat.
De blauwe bloem is gebaseerd op het leven van Friedrich von Hardenberg (1772-1801), beter bekend als de beroemde romantische dichter Novalis, die op jonge leeftijd overleed. Penelope bestudeerde voor haar roman al zijn nagelaten brieven en dagboeken.
