Het oculatum, benaming van een verzameling filosofische en theologische documenten van de religieuze werkgroep Schola Cordis (Antwerpen 1629), speelt zich af tijdens een van de meest turbulente episodes uit de geschiedenis van de Nederlanden: 1815-1847. De historische personages, onder wie Willem I, Leopold I, Arcadie Claret de Viescourt, Hendrik Conscience, Jan Frans Willems, en hun fictieve medespelers worden geconfronteerd met politieke en economische aardverschuivingen, sociale onrust en catastrofes: de nederlaag van Napoleon nabij Waterloo, de excessen en successen van de Industriële Revolutie, de tegenstellingen tussen orangisten, belgicisten en bonapartisten, de onafhankelijkheid van België, de zoektocht naar kolonies, het ontwaken van de vrouw als individu, de taalstrijd en ontvoogding van het Vlaams, de gruwel van armoede, deportatie en dodelijke epidemieën, de dictatuur van de religie, de negentiende-eeuwse revival van alchimie en hekserij... De hoofdfiguur, Antoine Berthier, die deel uitmaakte van het 'Armée du Nord' dat bij Waterloo werd verslagen, en zijn rouwelijke tegenspeelsters onder wie een gravin, een extravagante Parijse saint-simoniste en een dochter van een molenaar, doorleven chaos, harmonie, liefde en verdriet op de voorgrond van een onverbiddelijke maatschappij in beweging met Groot-Antwerpen, Aalst, Parijs, de Haute-Ardenne en de Haute-Provence als decor. In de drie delen evoceert de auteur een tot in de kleinste details natuurgetrouw tijdsbeeld dankzij zijn zin voor perfectie en uitmuntende bronnen. Ugo Janssens (Mariaburg 1947), laureaat van de Lion-Francoutprijs 2011, ereburger van Vielsalm, is een gerenommeerd auteur van historische non-fictie bestsellers die in binnen- en buitenland furore maakten (o.a. De Oude Belgen, De heidenen, Vrouwen, van godin tot slavin). Zijn boeken worden in academische middens en dankzij hun toegankelijkheid ook door leken gesmaakt. 'Ugo Janssens beschikt over de uitzonderlijke gave om een verhaal in een historische tijdgeest op te roepen, zijn lezer daar meteen middenin te plaatsen en hem deel te laten uitmaken van het gebeuren. Je blijft niet beschouwelijk aan de kant staan, maar voelt je als een van zijn personages, medeplichtig aan het gebeuren.' - Wies Andersen 'Meesterlijk! Boeken die je opent als een fles oude wijn en waarvan de geur je benevelt en de inhoud je fascineert.' - Mark Eyskens, auteur en minister van Staat
