Pas in 1772, aan de vooravond van de Franse Revolutie, trok de pest zich uit Europa terug, even onverklaarbaar als ze gekomen was. Een remedie tegen de pest werd in die eeuwen nooit en nergens gevonden. Toch waren dit de eeuwen die Europa een andere richting uitstuurden.
Uitgerekend van de 14de tot de 18de eeuw was Europa een smeltkroes van nieuwe ideeën en vernieuwende praktijken. Door ontdekkers, uitvinders, kunstenaars, humanisten, hervormers, wetenschappers, verlichters en revoluties werd vanuit Europa een nieuwe wereld geschapen. Toen rond 1780 in Europa de pest verdween, stond dat nieuwe Europa nog in de steigers. Honderd jaar later beheerste het de ganse wereld. Pas dan werd ook de zwarte pest bedwongen, de gesel die in 1347 zoveel Europeanen het leven kostte.