Discipline, toezicht en straf beschrijft hoe het karakter van de straf sinds de Middeleeuwen verschoof van de fysieke lijfstraf naar het straffen van de geest, met morele disciplinering als doel. Niet de misdaad wordt bestraft, maar de misdadiger wordt onderzocht, wat volgens Foucault leidt 'tot een ondervraging zonder einde, een onderzoek dat zich voortzet in een minutieuze en ongelimiteerde observatie, een oordeel dat het begin vormt van een nimmer afgesloten dossier.'
Discipline, toezicht en straf is een klassieker die een blijvende invloed heeft op het denken over het hedendaagse strafrecht. En meer in het algmeen opent het de ogen voor de morele disciplinering die zich voltrekt in de alledaagse praktijk van jurist, arts, pedagoog of architect.
