Een blauwe maandag op aarde

De voormalige wijnhandelaar en welgestelde hotelier Leonard Jellinck, kosmopoliet zowel als provinciaal, trekt elke week naar Amsterdam om daar zijn zondagse leventje voort te zetten met het maandagse gezicht van zakenbeurs en firmaplicht. Zoals zovele `buitenmannen voelt hij zich volstrekt thuis in de hoofdstad; Amsterdam is zíjn stad. Maar hij vergist zich en komt, te laat, tot de ontdekking dat hij een wezenlijke binding met de gemeenschap van de stad mist. Heeft een verraad aan die stad, een verkeerd besluit, hem reeds vroeger voorgoed buitengesloten? Men zou kunnen zeggen dat Jellinck een ontwijker van persoonlijk verlies of van persoonlijke inzet is gebleven. `Wie niet deelneemt, blijft er buiten, aldus zou de moraal van deze roman kunnen luiden. Overigens stelt Dendermonde het niet zo eenvoudig. Hij laat het aan de lezer over zelf een oplossing te zoeken voor het geheim, waarmee de laatste regels dit bijzonder ongewone en boeiende boek toedekken. En niet alleen dáárom dwingt het vrijwel onmiddellijk tot herlezing.

Want ofschoon het eigenlijke verhaal speelt op één Amsterdamse beursdag (één blauwe maandag, die geldt voor ontelbare), biedt deze moderne roman een kleurrijk en zinvol panorama op bijna vijftig jaar, waarbij de ondertoon van Derdermondes koele en snelle verteltrant een vaak grimmig commentaar levert. Zijn het crisis, neutraliteit en behoudzucht geweest, die de bevoorrechte Leonard Jellinck hebben gedoemd een buitenman te blijven, niet alleen in Amsterdam, maar eigenlijk overal? De geboren verteller Dendermonde heeft een grote en vaste greep op een zeer bonte en veelomvattende stroom van gebeurtenissen, vooral op het einde van het boek, waarin zij onontkoombaar in elkaar sluiten.