Gelderland was in de Eerste Wereldoorlog niet bepaald een toonbeeld van rust. Het begon al snel met de mobilisatie, waar de vele garnizoensplaatsen in de provincie mee te maken kregen. Duizenden militairen stroomden toe, terwijl tegelijkertijd duizenden arbeidsplaatsen onbemand werden. Het kerkelijk leven wordt ontregeld door benoemingen tot legergeestelijke. Na het uitbreken van de oorlog wordt Nederland overstroomd met Belgische vluchtelingen, van wie velen in vluchtoorden op de Gelderse heide terechtkomen. Ook vele duizenden geïnterneerde Belgische militairen worden in kampen op de Veluwe gehuisvest.
Ondertussen hebben de bewakers aan de grenzen hun handen vol aan smokkelaars.
De beroemde auteur en zenuwarts Frederik van Eeden vinden we in dit boek ook terug. Hij logeert een tijdje bij zijn neef in Ede, kapitein Van Warmelo. Zijn indrukken over de oorlog en de mobilisatie noteert hij in (open) brieven en zijn dagboek.
Aan het eind van de oorlog slaat de vlam in de pan in Harskamp, waar militairen onrustig worden en ernstige rellen uitbreken. Is dit een voorbode van revolutie in Nederland?
Gelderland was dus bepaald niet een rustige provincie in de Eerste Wereldoorlog.