Nauwelijks zijn de Duitse legers in 1940 opgerukt, of onze refering vaardigt het bevel uit dat alle mannen tussen 16 en 35 jaar die niet onder de wapens zijn geroepen, zich onmiddellijk moeten begeven naar Ieper of Roeselare. Samen met enkele kameraden volgt Rom het bevel op. Dit wordt het begin van een ware odyssee. Voor het eerst leren zij het leven in harde oorlogsrealiteit kennen: de honger, de wanhoop, de dood, de vrijheid, maar ook de diepe vriendschap, de liefde voor enkelen. Met sterk inlevingsvermogen verhaalt Ivo Michiels de tragische lotgevallen van deze "verloren generatie". Van Ray die na een treinramp krankzinnig wordt; van het Franse meisje Annie dat aan een van de Belgische jongens haar hart verliest; van Rom vooral, de knaap die afscheid neemt van zijn jeugd en zich door de ervaring gelouterd, distancieert van zijn verleden dat al te zeer vaststak in de valse romantiek van naïef nationalisme. 'Kruistocht der jongelingen' is de boeiende roman van een Vlaamse jeugd die geschiedenis heeft gemaakt.
