Hooft is vooral bekend gebleven vanwege zijn liefdespoëzie. Hij was vaak en hartstochtelijk verliefd en schreef dan de mooiste gedichten. Hij voegde zich daarbij naar de Europese, op Petrarca geïnspireerde mode, maar wist door zijn talent, vakmanschap en persoonlijke inbreng toch een eigen geluid te vinden. Zijn gedichten laten zich lezen als een amoureuze autobiografie.
Daarnaast heeft zijn auteurschap ook een maatschappelijke kant. Zo dichtte hij over goed leiderschap en het belang van vrede, en over de grillen van het lot en de manieren waarop de mens zich daartegen kan wapenen.