Het verhaal van de Opstand in de lage landen als een dramatische voorstelling blijft altijd boeien. Schijnbaar noodlot en toeval wisselen elkaar af in de strijd van vorsten tegen vorsten, burgers tegen burgers, Nederlanders tegen Nederlanders. Niets wees onder keizer Karel V op het ontstaan van twee verschillende landen: de Unie van Utrecht in het Noorden naast de Koninklijke Nederlanden in het Zuiden. De ingewikkelde politieke, sociale en religieuze oorzaken van de Opstand en de scheiding hebben generaties historici in België en Nederland, en ver daarbuiten hevig geïntrigeerd. Toch dringen de verworvenheden van de wetenschappelijke geschied-beoefening slechts langzaam door tot het bredere publiek. Zo was de Opstand geen onafhankelijkheidoorlog die voortkwam uit ´nationaal gevoel´, waren de Nederlanden niet de voornaamste zorg van Filips II, en heet Willem van Oranje ten onrechte ´de Zwijger´.
