In 1945, vlak na de Tweede Wereldoorlog, schreef George Orwell wat een van zijn meest fameuze essays zou worden: Notes on Nationalism. Al in de eerste alinea’s trekt hij het begrip nationalisme breder dan gebruikelijk: voor Orwell gaat het om een nietsontziend geloof in een zaak of identiteit, waarbij alle middelen zijn toegestaan. Feiten en gezond verstand doen er niet langer toe. Partijdigheid bepaalt alles.
In zijn lange inleidende essay beschrijft gelauwerd essayist Bas Heijne hoe Orwells tekst ontstond, maar vooral laat hij zien hoe actueel die nog is voor onze tijd, waarin het nationalisme zoals Orwell dat beschreef overal bloeit, emoties belangrijker zijn geworden dan feiten en de democratie in crisis verkeert.