Strijd om de ziel is ook een geschiedenis van de twintigste-eeuwse psychiatrie, door de ogen van een van de hoofdrolspelers. Hilberdink laat zien hoe in Kuipers tijd psychiaters naar homoseksualiteit keken en hoe zij depressies behandelden. Daarbij gaat het ook over opvattingen over mannelijkheid en vrouwelijkheid die nog steeds relevant zijn voor hedendaagse discussies over gender en identiteit