Door al deze Ostalgie zou je haast vergeten dat de ddr niet meer bestaat en ook vrijwel niemand de ddr in haar oorspronkelijke toestand terug wil hebben. Wie zich rekenschap wil geven van het verleden zal daarom verder moeten kijken dan alleen het nostalgische verhaal.
In Van het socialisme, de dingen die voorbijgaan gaat Willem Melching in op de aspecten van de Oost-Duitse geschiedenis die voor de Nederlandse lezer interessant zijn: de ddr in de internationale politiek, de onderdrukking door de Stasi, de economische ondergang, het opmerkelijke culturele leven en de revolutie van 1989. Maar ook de veranderingen sinds 1989 komen aan de orde: de positie van het nieuwe Duitsland in het nieuwe Europa, de moeizame wederopbouw, de verwerking van veertig jaar dictatuur en het opmerkelijke fenomeen van de Ostalgie.
Willem Melching is historicus aan de Universiteit van Amsterdam en publiceert regelmatig over Duitsland. Zijn recentste boeken zijn Joseph Goebbels, Hitlers spindoctor: een selectie uit de dagboeken 1933-1945 en Hitler: opkomst en ondergang van een Duits politicus.