Hoe ver moet je in het verleden teruggaan om antwoorden te vinden op de huidige problemen? Waarover spreekt het verleden anders dan over vergankelijkheid? En vergankelijkheid is een onbetrouwbare getuige in menselijke rechtszaken. Hoe moet ik u dan antwoord geven? Ik heb enkele historische feiten naar voren gebracht waarvan ik zelf niet eens weet in hoeverre ik ze moet geloven. Ik mag dan wel van beroep historicus zijn, maar ik ben geneigd te geloven dat de geschiedenis een leugen is die door overwinnaars wordt volgeschreven met lofzangen en door overwonnenen met weeklachten en gejammer.
