‘De schilder en het meisje’ van Margriet de Moor is een historische roman over Rembrandt van Rijn. Op 3 mei 1664 wordt een achttienjarige meisje publiekelijk gewurgd op de Dam in Amsterdam. De halve stad loopt ervoor uit. Rembrandt voelt geen neiging te gaan kijken. Later die dag hoort hij van zijn zoon de details over de gruwelijke laatste minuten van het meisje. Margriet de Moor vertelt het spannende verhaal van Elsje Christiaens, een meisje uit Jutland dat in een barre winter besluit per boot naar Amsterdam te reizen. Daardoorheen loopt het verhaal van Rembrandt en diens verdriet over zijn gestorven vrouw. In een lichte stijl beschrijft De Moor hoe gebeurtenissen uit het leven van de schilder met de lotgevallen van het meisje verstrengeld raken, uitmondend in een doodstille ontmoeting wanneer hij een tekening maakt van haar lichaam, hangend aan een paal.