J.R.R. Tolkien, professor Angelsaksisch aan de universiteit van Oxford, dacht voor de klassieker In de ban van de ring een complete wereld uit, met een eigen geschiedenis, geografie, taal en mythologie. Deze achtergronden verenigde hij het eerst in De Silmarillion. Hoewel het tijdens zijn leven nooit is gepubliceerd, beschouwde Tolkien dit boek als zijn eigenlijke levenswerk. In 1977 werd De Silmarillion postuum uitgegeven. Waar In de ban van de ring de geschiedenis van de Derde Era beschreef, voert De Silmarillion de lezer mee naar het begin van de oudste tijden: de Eerste Era van Midden-aarde. Het is de mythe van de schepping van de wereld en de grote oorlogen die werden gevoerd tussen de Elfen en de duistere Morgoth. Ook wordt verhaald van de Silmarillen, drie edelstenen waarin Fëanor, een geniale Elf, het goddelijke licht weet te vangen. Naast dit lange verhaal bevat dit boek een viertal kortere vertellingen: Ainulindalë, Valaquenta, Akallabêth (De ondergang van de Númenor) en Over de Ringen van Macht.
