Een nieuw begin en een mooie afsluiting

September is voor mij een bijzondere maand. In de wereld van de cultuur is het een nieuw begin. Omroepen, theaters en uitgevers maken allemaal bekend wat we de volgende zes maanden kunnen verwachten. Voor boekminnend Nederland is daarvoor Manuscripta in het leven geroepen, tot twee jaar geleden een tweedaagse happening in de Amsterdamse Westergasfabriek. Nu is ‘de officiële opening van het boekenseizoen’ een reizend circus en maakt het dit jaar deel uit van het Uitfeest in Utrecht. Een stuk kleiner - of moet ik zeggen intiemer - van opzet, maar de uitgevers zullen weer hun stinkende best doen om ons (de lezers) te vermaken en te overtuigen van het aanbod voor het najaar. Ik heb er zin in!

Voor mij - in mijn hoedanigheid van hoofdredacteur Crimezone - is september ook een afsluiting van iets, namelijk het vorige thrillereizoen. Deze maand staat bij ons traditioneel in het teken van de Beste Thriller van het Jaar-verkiezing. Elf keer eerder werd de verkiezing georganiseerd. De Crimezone Award, een ‘glazen’ puntige kolom, prijkt in de kast of de op schrijftafel van menig thrillerschrijver. Simone van der Vlugt, Charles den Tex en Corine Hartman zijn de Nederlandse winnaars van de laatste drie edities. Maar ook Karin Slaughter (3x), Tess Gerritsen en Henning Mankell (2x) hebben onze publieksprijs ooit - vaak via hun uitgever - in ontvangst mogen nemen.

Een publieksprijs, het woord zegt het al, is een prijs namens de lezer. Het boek met de meeste stemmen wint. Er wordt mij vaak gevraagd om de waarde van zo'n prijs. Is het niet gewoon zo dat de auteur die het meest zijn of haar best doet om stemmen te 'ronselen' de winnaar? Hoe eerlijk is het nu eigenlijk? Het is een interessante kwestie. De laatste vraag kun je overigens ook stellen bij een prijs waarbij een willekeurige jury het oordeel velt. Maar dan verzanden we al snel in termen als objectiviteit en subjectiviteit. Mensen die mij een klein beetje kennen die weten dat de Crimezone verkiezing me aan het hart gaat en dat ik elk jaar opnieuw worstel met vorm en uitvoering. Mijn zoektocht naar de meest eerlijke vorm strandde twee, drie jaar geleden in een verkiezing die eindeloos duurde: groslijst, longlist, ingekorte longlist, shortlist. Als je ‘pech’ had moest je  misschien wel drie of vier keer stemmen. Nee, dat was 'm duidelijk ook niet.

Vorig jaar maakten we een stemlijst van 99 titels. Dit jaar selecteerde de redactie van Crimezone ‘slechts’ dertig vertaalde en dertig oorspronkelijk Nederlandstalige thrillers en misdaadromans. Op zo’n 350 titels die zijn verschenen van september tot september was dat geen eenvoudige opgave. Maar gebaseerd op een bijna wiskundige formule waarbij het oordeel van de Crimezone-recensenten en lezers op Hebban flink meetelden, maar waarin ook de waardering van de VN detective & thrillergids en de bestsellerlijsten hun beslag kregen, hebben we 60 mooie titels genomineerd. Zestig titels die een vrij aardig beeld geven van het thrillerseizoen 2013/2014. Als je vindt dat we er een hebben gemist, krijg je de mogelijkheid om zelf een titel te nomineren.

Wat de waarde van een publieksprijs is? Dat hebben jullie, thrillerlezers, volledig in de hand. Stem je op een boek omdat je het echt waanzinnig goed vond? Of stem je op een boek omdat de schrijver of schrijfster een bekende van je is. Of omdat de uitgeverij je een mooie prijs belooft als je op hun boeken stemt. Bij een publieksprijs hebben we dat niet helemaal in de hand of eigenlijk helemaal niet, hoe graag we dat ook willen. Maar eigenlijk is dat ook direct de charme ervan. Natuurlijk moeten schrijvers en uitgevers hun volgers vragen te stemmen. Natuurlijk moet alle creativiteit uit de kast getrokken worden om zoveel mogelijk stemmen te vergaren. Ook dat is een publieksverkiezing! Maar het is aan jou en aan mij en aan alle andere lezers het juiste te doen. Ik zie enorm uit naar het moment waarop de stembussen opengaan (op 15 september). En of er weer zo massaal gestemd gaat worden als in andere jaren. Dat maakt het, los van wie als winnaar uit de bus komt, elk jaar weer spannend.

2014 gaat in ieder geval de boeken in als de eerste verkiezing die we organiseren onder de Hebban-vlag. Nog leuker is het dat we ook direct van start gaan met een verkiezing van het beste spannende Young Adult-boek Nederlandse bodem én dat de redactie van Hebban Fantasy een verkiezing organiseert voor de beste SF/fantasy/horror van het jaar. Toch al een beetje een eerste stap op weg naar mijn droom van een groots Hebban Book Awards-gala voor alle populaire genres. Wie weet... 2015?