De landelijke ochtendkrant die ik in de bus krijg, maakte duidelijk waar wij, schrijvers van misdaadromans, staan ten opzichte van schrijvers van romans die er wel toe doen. Zei ik 'staan'? Ik bedoel natuurlijk liggen, op de bodem van een put terwijl ver boven ons de literatuur kraait.

Een volle pagina was uitgetrokken voor de BookSpot Literatuurprijs. Hoeveel ruimte er door de krant tegenaan werd gegooid toen de Gouden Strop werd uitgereikt weet ik niet precies meer, maar het was een stukje waarin net de naam van de winnaar voorkwam. Wie er nog meer waren genomineerd bleef duister.

Twee prijzen had BookSpot liggen en ze bedroegen allebei 50.000 euro. Logisch dat er niet in een hoekje nog 25.000 ligt voor iemand die een knap misdaadboek schrijft. In het verhaal over de prijzen werden winnaars en genomineerden genoemd en mocht de voorzitter van de jury op de foto, samen met grote plakkaten waarop de naam van de gulle gever stond.

Er zijn uitgeverijen die zorgvuldig bijhouden hoe vaak een boektitel en de naam van een schrijver worden genoemd. Het aantal keren wordt uitgedrukt in geld. De auteurs krijgen na verloop van tijd staatjes onder ogen waarin staat hoeveel euro’s zijn uitgespaard door de gratis reclame. Wat de BookSpotwinnaars betreft, zal het gaan om zeer forse bedragen.

Bij BookSpot zullen ze op de dag na de prijsuitreiking veel hebben gelachen. 'Het gaat goed, jongens, een heel stuk beter dan toen we die aardige, goedwillende mensen van de Gouden Strop een Gouden Bergje beloofden. Blij dat we van ze af zijn, want wat leverde het nou nog op aan naamsbekendheid en gratis reclame?' Vrijwel niet, wat dat betreft, begrijp ik de BookSpotters heel goed. Ze herkennen een dood paard als ze er twee jaar aan hebben sleuren.

Wij, misdaadauteurs, denken dat er in dat paard nog een sprankje leven zit. Niet alle auteurs, maar een aantal.

Jacob Vis is er een van en hij kwam met het idee dat losjes is gebaseerd op de Franse Prix Goncourt. De winnaar krijgt 10 euro, maar omdat wij, Nederlanders, zuinig zijn, maakt Vis daar 1 euro van. Er komt wel iets bij, namelijk de garantie dat er 10.000 exemplaren van het boek worden gedrukt en verspreid door een instantie die enige invloed bij boekhandels heeft. Leg de boeken naast de kassa, geef de boekhandelaar een flinke korting, en zie wat er gebeurt. Het is een mooi plan en ik zie niet wat er anders opzit behalve dan ophouden en nooit meer over de Strop praten. De vraag is, vertelde Vis me, dat er collega’s zijn die denken dat zelfs die 10.000 exemplaren niet worden verkocht.

Twintig jaar geleden kreeg je geld voor een Gouden Strop en verkocht je zeker 20.000 boeken. Nu wordt al getwijfeld aan 10.000. Als die niet aan de man worden gebracht dan kunnen we beter stoppen. Met de Gouden Strop en met schrijven, laat iedereen dan maar lekker boeken uit Zweden kopen. Die gaan er even vlot in als de dagelijkse liter sterke drank waar de hoofdpersonen behoefte aan hebben.

Peter de Zwaan, november 2019