Dubravka Ugrešić is op 17 maart 2023 overleden in haar woonplaats Amsterdam, in het bijzijn van vrienden en familie. Zo laat haar Nederlandse uitgeverij Nijgh & Van Ditmar weten. Ugrešić werd 73 jaar.

Dubravka Ugrešić (1949-2023) was een van de meest onderscheidende stemmen in de Europese literatuur, zowel in fictie als in essayistiek. Toen in 1991 de burgeroorlog uitbrak in Joegoslavië had Ugrešić al een literaire en academische loopbaan opgebouwd. Ze sprak zich duidelijk uit tegen de oorlog en tegen nationalisme en werd zo doelwit van de media. Na een bezoek aan de Verenigde Staten besloot Ugrešić in Nederland te blijven, waar zij het staatsburgerschap verwierf en Amsterdam in de loop der jaren haar thuis werd, zoals ze zelf zei.

Ugrešić positioneerde zichzelf als 'trans-nationale' of liever nog 'post-nationale' auteur, en heeft zich altijd hardgemaakt voor het recht van schrijvers om zich niets van etnische of nationale grenzen aan te trekken. Ze had een scherp oog voor het lot van degenen die vanuit Oost- en Midden-Europa een toevlucht in het Westen zochten.

Onlangs verscheen een heruitgave van Museum van onvoorwaardelijke overgave, dat in 1997 eerst in Nederland uitkwam en pas vijf jaar later in Kroatië. Het werk van Ugrešić is in meer dan dertig talen vertaald. Ze doceerde aan universiteiten in de Verenigde Staten en Europa, waaronder Harvard, UCLA, Columbia en de Freie Universität van Berlijn. Ze schreef onder andere voor NRC Handelsblad, De Groene Amsterdammer en Die Zeit. Ze ontving onder meer de Verzetsprijs, de Charles Veillonprijs voor beste Europese essaybundel, de Oostenrijkse staatsprijs voor Europese literatuur, de Heinrich Mannprijs en de Neustadt International Prize for Literature.

Dubravka Ugrešić schonk onlangs haar archief aan de Bijzondere Collecties van het Allard Pierson Museum te Amsterdam.