De Stichting Praemium Erasmianum heeft de Erasmusprijs 2023 toegekend aan de Zuid-Afrikaanse komiek Trevor Noah (1984). Hij ontvangt de prijs voor zijn bevlogen bijdrage aan het themagebied 'Lof der Zotheid', vernoemd naar Erasmus' beroemdste boek waarin humor, maatschappijkritiek en politieke satire centraal staan. Met zijn enorme talent voor spottende, talige en verbindende politieke humor handelt Noah volgens de jury 'in Erasmiaanse geest'.

Trevor Noah is een Zuid-Afrikaanse komiek van internationale statuur. Als humorist, televisiepresentator, politiek commentator, filantroop en auteur heeft hij op trefzekere wijze zijn plaats ingenomen in het brandpunt van de hedendaagse politieke satire. In zijn autobiografie Kleurenblind beschrijft Noah hoe hij als kind van een zwarte Xhosa-moeder en een witte Zwitserse vader ten tijde van de Apartheid, al vroeg in zijn leven werd geconfronteerd met institutioneel racisme en geweld. Vanuit die ervaring treedt hij onrecht tegemoet en toont hij ons de absurditeit ervan; niet met cynisme, maar met de bevrijdende kracht van de lach.

LEES VERDER: De Boekenweek-editie van 'Lees eens wat anders' gaat van start!

Noah brak op jonge leeftijd door met zijn stand-upcomedy. Zijn soloshows, als The Daywalker (2009), Crazy Normal (2011), That’s Racist (2012) en It’s My Culture (2013) werden al snel razend populair in Zuid-Afrika en daarbuiten. Na zijn eerste successen ontpopte hij zich tot een inspirator en curator van jong Afrikaans comedytalent; de opkomst van een nieuwe generatie zwarte komieken in Zuid-Afrika met geëngageerde shows over racisme en de koloniale erfenis wordt wel het 'Trevor Noah-effect' genoemd.

Sinds 2011 woont Noah in de Verenigde Staten. Zijn talent om het establishment op de korrel te nemen viel ook daar op; vanaf 2015 was hij zeven jaar lang presentator van The Daily Show, het meest bekeken satirische tv-programma ter wereld. Noahs tijd bij The Daily Show viel samen met de opkomst van 'fake news', het presidentschap van Donald Trump, de Covid-19-pandemie en Black Lives Matter na de moord op George Floyd. Met zijn rake reflecties hierop trok hij wereldwijd een jong, divers publiek en was hij volgens de jury een frisse wind in een hevig gepolariseerd medialandschap.

LEES VERDER: LEWA / Anouk en Sander lezen Kleurenblind

In het 65-jarig bestaan van de Erasmusprijs won eenmaal eerder een humorist: Charlie Chaplin ontving de prijs uit handen van Z.H. Prins Bernhard in 1965. De beroemde quote: 'The function of comedy is to sharpen our sensitivity to the perversions of justice within the society in which we live,' wordt aan Chaplin toegeschreven en is ook van toepassing op het werk van Noah.

Naar aanleiding van de toekenning van de Erasmusprijs en het 65-jarig jubileum van de prijs zal in 2023 een activiteitenprogramma rond Trevor Noah en het thema 'Lof der Zotheid' worden georganiseerd.

Erasmusprijs

De Erasmusprijs wordt jaarlijks toegekend aan een persoon of instelling die een buitengewoon belangrijke bijdrage heeft geleverd op het gebied van de geesteswetenschappen en de kunsten. Zijne Majesteit de Koning is Regent van de Stichting. De Erasmusprijs bestaat uit een geldbedrag van € 150.000. De prijs zal worden uitgereikt in het najaar van 2023.