Het is een tijdje stil geweest rondom auteur Ian Rankin, althans in Nederland, maar dit najaar verschijnt er weer een nieuwe Rebus-thriller: Een web van leugens, vertaald door Ralph van der Aa. Hebban stelde een dossier samen over de schrijver.

Bestsellerkanon

Ian Rankin is een Schotse schrijver van detectiveromans. Hij studeerde af aan de Universiteit van Edinburgh, waarna hij drie jaar besteedde aan het schrijven van romans terwijl hij eigenlijk aan zijn PhD Schotse literatuur zou moeten werken. Toen hij de universiteit verliet (maar voor hij doorbrak met de boeken over Rebus) had hij verscheidene baantjes, waaronder druivenplukker, zwijnenhoeder en journalist voor een hi-fi magazine. Dat heeft hij inmiddels allemaal achter zich gelaten, hij mag zich nu bestsellerauteur noemen en zijn boeken worden inmiddels naar 36 talen vertaald.

Zijn werk wordt lovend ontvangen: Lee Child noemt Rankin ‘een genie’ en Linwood Barclay zegt over Een web van leugens: ‘Altijd op het best van zijn kunnen, dit is wederom geen uitzondering.’ De Daily Mail vindt Rebus ‘Een van de grootste Britse personages, naast Holmes, Poirot en Morse.’ en de Evening Standard zegt: ‘Er is tegenwoordig niemand die betere thrillers schrijft in Groot-Brittannië.’

Maar niet alleen auteurs en kranten spreken zich enthousiast uit: Rankin won meerdere onderscheidingen, waaronder vier CWA Dagger Awards en de prestigieuze Amerikaanse Edgar Award. En hij heeft een Orde van het Britse Rijk ontvangen voor zijn bijdrage aan de Engelse literatuur. Beloond en bekroond dus.

Reeks over Rebus

Het bekendst werd Rankin met zijn serie boeken over detective Rebus. Hij schreef in zijn dagboek op 19 maart 1985:

‘It’s happened. An idea for a novel that started as one situation and has blossomed into a whole plot. I’ve not written any of it yet, but it’s all there in my head from page one to circa page 250.’

Knots & Crosses is het eerste deel in de reeks, in het Nederlands verschenen als Kat & muis. De titel van het boek kwam eerder dan de naam van de detective, die bedacht hij naar aanleiding van de titel – ‘Rebus’, een puzzel (Noughts and crosses kennen wij als boter, kaas en eieren. Op de cover van de eerste UK editie van het boek is het spel te zien).

Het was niet de bedoeling dat het een serie zou worden; in de eerste versie van Knots & Crosses gaat Rebus dood, maar daar zag Rankin bij het herschrijven toch vanaf. In plaats daarvan kreeg de detective de ruimte om zich te ontwikkelen tot een publieksfavoriet.

Ander werk

Hoewel de Rebus-serie van Rankin het populairst is, schreef hij nog vele andere boeken. Hij debuteerde met The Flood (niet vertaald), een jaar voor de eerste Rebus-thriller verscheen. Dat is overigens niet het eerste boek dat hij schreef, Summer Rites is de eerste thriller die hij schreef, maar die is nooit gepubliceerd.

Ian Rankin schreef naast Rebus ook twee thrillers over Malcolm Fox, waarvan The Complaints (vertaald als Interne zaken) de eerste is, en The Impossible Dead (De onmogelijke dood) het tweede boek. Rankin zegt dat Fox geen ‘Rebus lite’ is, het is een heel andere man en niet vergelijkbaar met Rebus. In de boeken Standing in Another Man’s Grave, Saints of the Shadow Bible en Even Dogs in the Wild spelen zowel Fox als Rebus een rol.

Daarbovenop heeft hij een aantal standalones geschreven, waaronder Doors Open (De kunstroof), waar in 2012 ook een film van is verschenen. Hij schreef korte verhalen, een toneelstuk (Dark Road), een graphic novel (Dark Entries), een non-fictie boek (Rebus’ Scotland) en meerdere boeken onder het pseudoniem Jack Harvey. Met recht een veelzijdige schrijver te noemen, die niet stilzit.

Terug van weggeweest

In 2013 verscheen het laatste vertaalde boek van Rankin in Nederland, met de titel Cold case (de vertaling van Standing in Another Man's Grave). Ian Rankin was nog niet klaar met het schrijven van boeken, en ook de serie van Rebus was nog niet afgerond. Fans moesten noodgedwongen in het Engels verderlezen.

Uitgeverij The House of Books brengt daar verandering in met een vertaling van In a House of Lies, dat zal verschijnen als Een web van leugens. Uitgever Tomás Kruijer vertelt waarom ze dit boek gaat uitgeven – naast dat het volgens hem een steengoed boek is, dat met kop en schouders uitsteekt boven veel nieuwe manuscripten die hij onder ogen krijgt:

Rankin is en blijft een grote naam, met bewezen successen, en dat is voor ons reden genoeg om zijn nieuwe titel in het Nederlands uit te geven. Zijn plot is ijzersterk, hij schetst personages als de beste, hij mixt er precies de juiste hoeveelheid droge humor doorheen… als je van klassieke police procedural thrillers houdt, zijn er weinig die beter schrijven dan Rankin.

Een web van leugens verschijnt in augustus bij uitgeverij The House of Books.