Louise O. Fresco schrijft het essay van de Maand van de Geschiedenis 2023. De Maand van de Geschiedenis, het grootste historische evenement van Nederland dat elk jaar plaatsvindt in oktober, draagt dit jaar het thema Eureka!. Eerdere essayisten zijn onder anderen Beatrice de Graaf, Herman Pleij, Abdelkader Benali en Fidan Ekiz.

Slechts zelden komen wetenschappelijke ontdekkingen tot stand door een eenmalige geniale ingeving. Veel vaker gaat het om hard werk, gelukte en mislukte experimenten, dwaalsporen en toeval.

In Kruiden, kokkels en kippen. Wetenschap als ontdekkingsreis geeft Louise O. Fresco twee schitterende voorbeelden. Georg Rumphius was een Duitse amateurbioloog in dienst van de VOC die ondanks de dood van zijn vrouw en dochter bij een aardbeving, blindheid, het verlies van zijn manuscripten bij een grote brand én het zinken van het schip met de exemplaren van zijn Kruidboek postuum toch wereldberoemd werd en later Linnaeus zou inspireren. De arts Christiaan Eijkman ontdekte twee eeuwen later bij toeval het bestaan van gebreksziektes en de rol van vitamines bij de gezondheid van kippen, waarvoor hij (en niet zijn naaste collega die de hypothese had geopperd) de Nobelprijs ontving.

Wetenschap is het verhaal van mensen getekend door doorzettingsvermogen en tegenslag, geduld en ongeduld, concurrentie, miskenning en erkenning – maar altijd weer vanuit het verlangen om de wereld te begrijpen. Via Rumphius en Eijkman brengt Louise O. Fresco een eerbetoon aan alle onderzoekers van vroeger en nu.

LEES VERDER: Hebban Reading Challenge 2023 / Een boek over een historische gebeurtenis

De auteur

Louise O. Fresco (1952) is schrijver, wetenschapper en columnist voor NRC Handelsblad. Haar recentste boeken zijn de roman De plantenjager uit Leningrad en Ons voedsel. Het essay Kruiden, kokkels en kippen is een uitgave van Uitgeverij Prometheus en is de hele maand oktober te koop in de betere boekhandel zo lang de voorraad strekt.

Eureka!

Eureka! is het jaarthema van de Maand van de Geschiedenis 2023. Innovatie is van alle tijden. Daarom brengen we deze oktobermaand een ode aan de makers van de vooruitgang, de architecten van de wereld van morgen. Aan de alfa’s en de bèta’s, de boekenwurmen en de avonturiers. Da Vinci, Spinoza, Einstein: sommigen worden wereldberoemd. Velen blijven onbekend. Van cassette tot chipmachine en van Deltawerken tot microscoop. De wetenschap biedt oplossingen en hoop, maar ligt ook onder vuur. Lees hier meer over het jaarthema.

Maand van de Geschiedenis

Oktober is de Maand van de Geschiedenis, het grootste geschiedenisevenement van Nederland. Samen met talloze musea, bibliotheken, boekhandels, archieven en andere culturele instellingen organiseert de Maand honderden activiteiten door het hele land onder het motto 'Ontdek gisteren, begrijp vandaag'. Op 1 oktober wordt de Maand officieel geopend door een live uitzending van OVT in het Nederlands Openluchtmuseum.

De Maand van de Geschiedenis is te vinden op Facebook, Twitter en Instagram.

Auteursafbeelding: © Annabel Oosteweeghel