Een goede ontwikkeling en een leven lang leesplezier begint bij voorlezen. Hebban en De Nationale Voorleesdagen organiseren daarom samen de Voorleeschallenge en tippen elke woensdag een prentenboek. Voortaan is het #woensdagvoorleesdag!

De tondeldoos

Illustrator: Sara Ugolotti
Oorspronkelijke auteur: Hans Christian Andersen
Vertaler: Clavis Uitgeverij
Uitgeverij: Clavis

‘Eén-twee, één-twee!’ Een soldaat marcheert trots naar huis, wanneer hij een heks tegenkomt. ‘O, soldaat!’ roept ze, ‘Kun je me helpen? Mijn tondeldoos is in deze holle boom gevallen. Als jij hem eruit kunt halen, geef ik je al het geld dat je maar wilt.’ Daar moet de soldaat niet lang over nadenken. Hij daalt af in de holle boom, en komt terecht in een ongelooflijk, magisch avontuur.

#woensdagvoorleesdag

Het oorspronkelijke De tondeldoos is een sprookje van Hans Christian Andersen, dat door uitgeverij Clavis bewerkt is tot een prentenboek voor kinderen vanaf een jaar of vijf. Daarvoor namen zij de Italiaanse illustrator Sara Ugolotti in de arm, die van over de hele wereld opdrachten krijgt en eerder voor de uitgeverij al een bewerking van L. Frank Baums De tovenaar van Oz maakte. Het verhaal over de soldaat die dankzij een ontmoeting met een heks een tondeldoos in handen krijgt, zit boordevol thema's waar je het met je (voorlees)kind over kunt hebben. Hier en daar is het een iets lievere versie dan het oorspronkelijke verhaal – zo worden heks en koning alleen verjaagd – en dat komt vooral de drie honden ten goede. Zij kunnen schitteren als trouwe viervoeters, waar geen greintje dreiging uit spreekt. Sara Ugolotti tekent hen dan ook zacht en aaibaar, met zwiepende staarten, speelsheid, nieuwsgierige blikken en zelfs blijdschap.

Wanneer de soldaat de honden oproept via de tondeldoos, suggereert de illustrator op succesvolle wijze dat zij hem helpen omdat ze hem graag mogen, niet omdat het gebruik van de tondeldoos hen dat opdraagt, zoals in het oorspronkelijke verhaal veel duidelijker is. Zo weet Sara Ugolotti steeds weer haar illustraties te gebruiken om de tekst te ondersteunen en uit te bouwen, zodat de focus komt te liggen op de thema's. Wanneer de soldaat zijn geld begint te spenderen om de leegte in zijn hart op te vullen, is dat een mooi lesmoment. Daarnaast lukt het hem in de gevangenis zijn tondeldoos terug te krijgen door een jongen te vragen die voor hem op te halen. Eerder weigerde hij zelf de tondeldoos aan de heks te overhandigen, omdat hij haar niet vertrouwde. Daarmee start je als vanzelf een gesprek over goede bedoelingen, waarbij je jouw (voorlees)kind uitdaagt zelf na te denken over het niet zo pasklare antwoord.

De tekenstijl van Sara Ugolotti is om je vingers bij af te likken. Ze combineert heel krachtige rechte lijnen doorlopend met vloeiende ronde bewegingen, waardoor je op elk moment wel een tegenstelling ziet die wonderbaarlijk samengaat. De prinses heeft blauwe haren en een etherische jurk, waardoor het nog duidelijker wordt dat je haar alleen in de nacht ziet, als een ongrijpbaar ideaalbeeld op de rug van een hond. Hoewel de illustrator veel elementen traditioneel houdt en zelfs een paar griffioenen tekent, heeft ze andere dingen weer gemoderniseerd – vooral daar waar het beter aansluit op de kinderbeleving. De tondeldoos is in haar tekeningen een rasechte aansteker, op het bordje buiten de logeerkamer van de soldaat staat 'B&B' en de gebouwen vertonen duidelijke tekenen van moderniteit. Om de reis nogmaals te beleven trakteert ze je tot slot op de volledige route die de soldaat heeft afgelegd, van de heks tot het paleis.

Thema's

Sprookje, dieren, rijkdom, verliefdheid.

Leeftijd

Je leest De tondeldoos het beste voor vanaf een jaar of vijf. Natuurlijk kun je het al op een jongere leeftijd aanbieden en zullen de afbeeldingen aanspreken, maar om het volledige verhaal tot je te nemen kunnen kinderen beter wat ouder zijn. De gesprekken die je voert aan de hand van dit boek vragen eveneens wat meer van het voorstellingsvermogen en de emotionele ontwikkeling.

Hoe lees je dit voor?

Dit prentenboek lees je waarschijnlijk keer op keer, want het is niet voor niets dat sprookjes zo tijdloos zijn. Door de bewerking van Sara Ugolotti is het bovendien een positief en warm verhaal geworden, waar ook de moderne voorlezer weinig tegenin kan brengen (er worden geen slapende prinsessen gekust zonder toestemming). Sta daarom vooral óveral bij stil, want er is zo veel te zien. Wat gaat er gebeuren als de soldaat afdaalt, als hij het schort neerlegt of de tondeldoos opent? Wat denk je van de morele lessen in het boek, wat zou je (voorlees)kind zelf in die situatie doen? Een verhaal hoeft in niets op de werkelijkheid te lijken om toch heel reële vragen te beantwoorden. Tot slot: geniet van al die aaibare hondjes!

De Voorleeschallenge

Voorlezen kent veel voordelen: de band met je kind wordt sterker, hun woordenschat en tekstbegrip worden beter, hun empathisch vermogen groeit en je kind ontwikkelt een beter taalgevoel. De Voorleeschallenge focust op kinderen van 0 tot en met 6 jaar en helpt jou om leuker en meer voor te lezen aan je kind. Ga samen de uitdaging aan op Hebban en laat je inspireren door onze wekelijkse prentenboekentips

Ik doe mee!

Volg #woensdagvoorleesdag ook via Instagram en kijk voor meer voorleesmotivatie op de website van De Nationale Voorleesdagen