Dystopische roman met een groot maatschappelijk en politiek bewustzijn

Onze verloren harten is de derde roman van Celeste Ng. De hoofdpersoon is de twaalfjarige Bird, zoon van een Amerikaanse vader en een Amerikaans-Aziatische moeder. In de VS is een wet van kracht die de Amerikaanse cultuur moet behouden en de invloed van China beperken. In de praktijk betekent dit dat mensen van Aziatische afkomst worden gediscrimineerd. Hun kinderen kunnen worden afgenomen en ver weg in een pleeggezin geplaatst, waarbij ervoor wordt gezorgd dat ze nooit meer contact met elkaar zullen hebben. Bird woont samen met zijn vader Ethan, want zijn moeder is drie jaar geleden spoorloos verdwenen. Als hij een brief ontvangt met getekende katten en een deurtje erop, herinnert hij zich het favoriete verhaal wat zijn moeder hem vaak vertelde. Bird besluit op zoek te gaan naar zijn moeder.

In het tweede deel wordt het verhaal van zijn moeder Margaret verteld. Via haar jeugd en studententijd tot haar gezin met Ethan en Bird. De maatschappelijke onrust en de politieke controle spelen een belangrijke rol in het verloop van haar leven. Margaret wordt onbedoeld tot activiste bestempeld als een oude dichtbundel van haar door het verzet wordt aangemerkt als inspiratiebron. Haar liefde voor man en kind is zo groot dat zij besluit zelf uit hun leven te verdwijnen om te voorkomen dat hun zoon wordt afgenomen.

Thema’s die in deze roman aan bod komen zijn moederliefde, discriminatie, angst, onrecht, verzet. Celeste Ng weet het deze thema’s goed te verwoorden en uit te diepen. Zij schrijft met veel inlevingsvermogen, waarbij het coming-of-age verhaal van Bird het meest aansprekend is. Het verhaal van Margaret bevat, naast haar persoonlijke levensloop, meer feitelijke informatie over maatschappij, politiek en wet.

Bij het lezen van deze dystopische roman is het makkelijk voorstelbaar dat er een dergelijke wet is met zulke verschrikkelijke gevolgen. Anderzijds ontbreken controle mogelijkheden met technieken die in de huidige tijd al ruim voor handen zijn en doet de manier van informatie delen een beetje primitief aan. Dit doet wat afbreuk aan de geloofwaardigheid van het verhaal. Maar in een dystopische roman kan de auteur natuurlijk vrij zijn in haar keuzes.

Het nawoord van de auteur geeft nadere informatie over het weghalen van kinderen om politieke controle uit te oefenen, met concrete voorbeelden die zowel nu als in het verleden spelen. Daarnaast benoemt zij de anti-Aziatische discriminatie, iets wat al veel langer speelt en in Coronatijd opleefde. En ze refereert aan de vrijheid van meningsuiting die gesmoord wordt onder het mom van bescherming en veiligheid. Onze verloren harten is een dystopisch verhaal met een groot maatschappelijk en politiek bewustzijn.