goed en gedegen geschreven; wel verbijsterend

Het is inderdaad een literaire thriller waarbij het niet alleen gaat om ‘de moord’ maar ook om de inspecteurs. Goed dat de schrijver twee vrouwen als hoofdpersonen heeft gekozen, bravo! Hij laat ze heel menselijk twijfelen, beschrijft hun geheimen en waar ze mee worstelen, hun relatie tot elkaar en hoe die zich ontwikkelt; hij laat ze ook lekker stoer zijn (ferme uitspraken over en weer) en tóch ook heel kwetsbaar zijn.

Er zijn, maar dat besef je pas als het boek uit is! twee verhaallijnen: die van de vrouwen die een moord proberen op te lossen en die van de Sardijnse gemeenschap die zo begrijp je al lezende, stukjes bij beetjes – van doen hebben met de twee moorden jaren geleden.
Het verhaal van Bastianu en zijn familie is door het rechercheverhaal heen geweven en heeft er alles mee te maken. Langzaam maar zeker wordt het duidelijk waar het om draait en besef je de gruwelijke realiteit.

De twee moorden op de jonge meisjes komt voort uit de religieuze overtuiging van deze Sardijnen. Zij vereren de Moedergodin van het eiland. Maar wat houdt deze verering in? Als er bijv. een droogte heerst – wat dan in het boek ook het geval is – moet de gemeenschap een offer brengen. Een menselijk offer. En wel zo dat nú de betreffende jongeman dát moet offeren wat hem het liefst is. Het is opvallend dat de actoren in dit gegeven mannen zijn: de vader van Bastianu, hijzelf, en zijn zoon. Vrouwen hebben geen stem. Komt hij een vertrek binnen, stappen de in het zwart geklede vrouwen op zijn teken zonder iets te zeggen op. De oude man, de grootvader, kan pas rustig sterven als Bastianu hem heeft beloofd dat hij zijn zoon zal dwingen het offer te brengen.
En dit zou dan de verering van de Moedergodin zijn. Het is een volkomen gestoorde (distorted) vertekening. Verwrongen. Op het moment dat het patriarchaat zijn intrede deed, is deze vijandige variant naar voren gekomen. De Moedergodin, in haar oorspronkelijke vorm, heeft nooit om offers gevraagd. Vrouwen gaven hun maanbloed aan de aarde en dat zorgde voor vruchtbaarheid. Dat veranderde in een mensenoffer. Zo heeft Bastianu zijn vrouw geofferd! Zijn vader offerde zijn zoon (de broer dus van Bastianu). En nu vraagt hij van zijn zoon om het meisje waar hij van houdt te doden. Op die rituele manier. Met een masker, handen op de rug, keel doorgesneden. Het is gruwelijk. Zijn zoon rebelleert en vlucht. Maar hij wordt opgespoord – hoe lang kan je verborgen blijven op een eiland – en hij is nog jong. Bastianu doet ‘wat hij moet doen’ - met tranen in zijn ogen: hij gooit zijn zoon de afgrond in. Ontluisterend.

De schrijver woont op Sardinië, dus hij zal weet hebben van cultuur en gewoonten; maar ik vraag me af of hij dit uit zijn duim heeft gezogen of dat er een traditie rondgaat, die nog altijd bestaat of dat het alleen in ‘verhalen’ zit. Het stemt niet vrolijk.

Wat onaf is en onbevredigend voelt is dat je verwacht dat deze verhaallijn gaat samenkomen met die van de twee rechercheurs, maar dat blijkt niet zo te zijn. Deze verhaallijn is door het boek heen geweven maar blijkt tenslotte toch een aparte lijn te zijn. Bastianu komt de vrouwen niet tegen, zij komen hem niet op het spoor. Het feit dat de twee meisjes die ritueel zijn geofferd, onbekend waren en door niemand ooit als vermist zijn opgegeven, het wordt in dit boek niet opgehelderd. Blijkbaar is die gemeenschap van oorspronkelijke bewoners zó gesloten dat de buitenwereld er a. geen weet van heeft b. er niet achter komt. Er vindt hier geen gerechtigheid plaats (wat wel gebeurt met de derde moord die in het heden plaatsvindt). Bastianu en zijn gemeenschap kunnen door met hun verwrongen gebruik en ik stel me zo voor dat het meisje van de zoon alsnog geofferd gaat worden – hoewel het gaat regenen op het zelfde moment als hij zijn zoon de dood in werpt.
Eerlijk gezegd blijf ik verbijsterd achter na het boek te hebben dichtgeslagen.