spannend maar wat te vlotjes en wat irritaties

‘Relithrillers’ lees ik altijd met interesse in het onderwerp zélf, niet omdat het een thriller is en omdat het op cliffhangers gaat. Ik ben dus wél benieuwd naar de geschiedkundige uitleg en de uitstapjes op filosofisch/religieus gebied.

Het Lam Gods en iets met een geheim? In Gent, in die prachtige kathedraal? Katharen, Zuid-Frankrijk? Dát belooft wat. Ik ben razend nieuwsgierig. Beetje naïef natuurlijk, want ik weet van dit soort thrillers – ik heb er al veel verslonden, inclusief die van de Tempeliers van Berry) dat ze hoog spelen maar uiteindelijk blijf je met niets over. Het geheim, de vondst, wat dan ook: aan het einde verdwijnt het, gaat kapot, wordt opgeblazen – er is geen bewijs. Dat is met de boeken van Kathleen Mcgowan wel wat anders, ofschoon ook zij fictieve personen gebruikt. Maar zij herschrijft de geschiedenis en haalt door de geschiedschrijving verdoemde vrouwen weer voor het voetlicht en vertelt háár verhaal. Met zeer gedegen onderzoek. En wat zij oprakelt is niet zonder meer verzinsel.

In dit soort ‘relithrillers’ is er altijd sprake van fictie en feiten. Dat de Maagdenorde niet bestaat, daar valt mee te leven – hoewel de mogelijkheid best aanwezig is. Het Kathaarse geloof werkelijk uitgeblust? Ik geloof er niets van. Dat de Rooms-katholieke kerk een stevige greep op het openbare godsdienstige leven heeft en de dienst uitmaakt in al die prachtige kathedralen en kerken? Zeker. Maar tussen al die bovengrondse toestemming vind je de niet erkende geschiedenis, die door de mainstream is overschreven. De suppressed histories - die we trouwens overal ter wereld vinden.

Dat geldt ook voor hoe er in boeken wordt geschreven over het een of ander. Éen voorbeeld: het is inmiddels op allerlei manieren bekend dat volgens het verhaal in de bijbel Jezus Christus verscheen aan MM. Níet aan de andere apostelen, die ergens binnen zaten te bibberen. Wat schrijft Berry? Jezus die verscheen aan de apostelen en Maria Magdalena. Plaats haar achteraan, zoals altijd. Noem haar sowieso niet als degene die in haar eentje was toen ze terugging naar de tuin.

Dus:
De geschiedenis is een roman die is gebeurd? (De Concourt). De geschiedenis wordt geschreven en gemaakt door de overwinnaars, mannen dus. Als de wetenschap ontstaa,t ergens begin 19e eeuw, hebben vrouwen daar geen toegang toe, want ze hebben al geen toegang tot onderwijs en opleiding, laat staan wetenschap. Dus hoe wij de wereld hebben leren zien en begrijpen, dmv álle wetenschapstakken, is door de bril van mannen. Met die kennis in het achterhoofd blijft een boek met die titel en die onderwerpen altijd trekken (zeker als de oorspronkelijke titel De Omega Factor heet).

De Rooms-katholieke kerk komt er hier ook slecht van af, en daar heb ik geen moeite mee. Er is genoeg en genoegzaam bekend zo langzamerhand. De Katharen worden altijd gelinkt aan een dualistische mens- en godsvisie, zo ook in dit boek, maar dat klopt niet helemaal; volgens mij zijn er meerdere stromingen binnen dit geloof wat wij met de verzamelterm Katharen op één hoop hebben gegooid.
En dat ze allemaal afwijzend tegenover sexualiteit stonden is pertinent niet waar. Lees ‘Montaillou’ er maar op na; een gedegen onderzoek; helaas verraadt de schrijver in de proloog al hoe hij denkt over de katharen: ketters. In ieder geval vind je daar dat men niet zo mordicus negatief is over sexualiteit, de moraal is er zelfs redelijk vrij, wat de schrijver overigens negatief labelt.

Uiteindelijk blijkt het te gaan om Maria, de moeder van Yeshua de Nazarener. De vermetele maagden van de geheimzinnige orde bewaken dan ook het geheim van Maria, niet van Maria Magdalena – die speelt geen enkele rol in dit boek. Knap hoor – of vermetel- om over Zuid-Frankrijk te schrijven zonder dat het gaat over MM. Ik ontken niet dat Maria, de moeder van Yeshua, in Occitanië zou kunnen hebben gewoond, het is zelfs aannemelijk, maar het was MM die vluchtte naar Zuid-Frankrijk per boot, in gezelschap, en daar aanmeerde. Het was ook niet zo vreemd dat volgelingen van Yeshua hier naartoe trokken, er was een levendige joodse gemeenschap hier (en niet alleen hier overigens). En natuurlijk kenden de moeder en de geliefde elkaar. Wel mooi dat Jeanne d’Arc krijgt een mooi eerbetoon.

En dan tot slot het paneel van de Rechtvaardige Ruiters, waar het tenslotte allemaal om gaat (omdat het wijst naar het geheim). Dat paneel blijft een en al mysterie want het is nog steeds zoek en niemand weet het mysterie tot nu toe te ontrafelen. Wat ik wel opvallend vind: natuurlijk ga je zelf zitten kijken en onderzoeken – ik tenminste wel – en er wordt met geen woord gesproken over die ene persoon die heel duidelijk als enige heel erg in het zwart gekleed is - terwijl de overige ruiters er zo kleurrijk bij zitten - en die heel duidelijk als enige ‘in de camera’ kijkt; wég van de scene waar verder alle andere ruiters in dit gezelschap naar toe gericht zijn. Heel apart. Dat vond ik intrigerend, maar blijkbaar valt dat niemand op.