De dood als curiositeit
Katie Roiphes fascinatie voor de dood is ontstaan in haar vroege jeugd. Als zij als twaalfjarig meisje met 41,5 graden koorts op de intensive care in het ziekenhuis ligt, is dat ‘het moment waarop ik aan dit boek begin.’ Dat is lang voordat zij daadwerkelijk begint met het onderzoek naar de denkers die ze in dit boek bespreekt. Het uur van het violet is een poging om de dood onder woorden te brengen. Ze onderzoekt, interpreteert, tast af en voelt mee met schrijfster Susan Sontag, psychoanalyticus Sigmund Freud, romancier John Updike, dichter Dylan Thomas, illustrator Maurice Sendak en literator James Salter. Wat volgt is een indrukwekkend boek waarin ze de dood benadert als een curiositeit in plaats van een reden voor angst en sentimentaliteit.
Roiphe heeft voor haar boek briefwisselingen en archieven bestudeerd en is in gesprek gegaan met nabestaanden. Ze brengt de laatste dagen van de zes kunstenaars in kaart en plaatst die in de context van hun eerdere leven. In Het uur van de violet analyseert Roiphe als een literair criticus met een bewonderenswaardige intellectuele de zes laatste dagen van grote denkers, alsof het een verhalenbundel betreft.
De eerste besprokene is Susan Sontag, die vasthoudt aan haar onsterfelijkheid. Steeds zoekt ze naar manieren om het einde nog even uit te stellen. Haar derde confrontatie met kanker wordt haar echter fataal. Psychoanalyticus Sigmund Freud daarentegen is verrassend ontspannen. Hij zegt de dood te accepteren, al valt te betwijfelen in hoeverre dat echt zo is. Probeert hij zichzelf te overtuigen? Hij lijkt zich op de dood voor te bereiden. Het is mooi dat die tegenpolen naast elkaar besproken worden, want zo wordt duidelijk dat beide benaderingen goed noch fout zijn. Ook de andere kunstenaars brengen interessante inzichten aan het licht. ‘Als het erop aankomt, is elke dood hetzelfde’, concludeert Roiphe in de epiloog.
'Het uur van het violet' is een intellectuele uitdaging. Via de fragmentarische beeldvorming van de zes besproken denkers zoekt Roiphe naar de juiste balans tussen haar eigen interpretatie en die van de lezer. Zij interpreteert het grootse maar de alledaagse situaties laat ze aan de lezer over. Daardoor is niet altijd duidelijk of er een boodschap schuilgaat in haar beschrijvingen van het alledaagse of dat ze simpelweg een situatie beschrijft om de grootse aspecten van hun leven en de kleine in balans te brengen. Het boek is voor veel interpretaties vatbaar, waardoor je evenveel leert over de auteur en de besproken denkers als over je eigen visie op het leven en de dood.
Deze recensie verscheen eerder in de Boekenkrant (maart 2017) en op www.alexhoogendoorn.nl. Hiervoor heb ik een gratis recensie-exemplaar ontvangen van de uitgeverij.
Reageer op deze recensie
Meer recensies van
Gesponsord
Een diepgravend onderzoek naar de meest mysterieuze politieke moord van de 20e eeuw, die op de Amerikaanse president John F. Kennedy.
Nieuwe, prachtige roman van dé literaire stem uit Ierland, Sally Rooney.
Dog Man is terug met een spannend nieuw avontuur! Een stinkdier zorgt voor een groot drama: Dog Man ruikt verschrikkelijk
Een radicaal eerlijk en aangrijpend onderzoek van een dochter die niet alleen de moeizame relatie met haar moeder probeert te begrijpen, maar ook de verstoorde relatie tot haar eigen lichaam.
Speurend naar eeuwenoude ruïnes en kastelen, objecten en kunstwerken, reisroutes en slagvelden slalomt Bart Van Loo door de Lage Landen.
Een nieuwe Baantjer is altijd een goed cadeau! Op een voorjaarsochtend wordt het lichaam van Ron Doomerik aangetroffen in zijn appartement aan de Amsterdamse Houtkade. Er steekt een mes in zijn rug.
Een magische reis naar Fantasia is een nieuwe versie van het avontuur Lang Leve Fantasia van Geronimo Stilton met extra veel avontuur en veel meer illustraties. Superdikke editie met 3D-beeld, geuren en vele andere extra's!
Een betoverend cadeauboek, met linnen omslag, poëtisch vertaald door Imme Dros.
De manga over een avontuurlijke eenhoorn voor 9+. Unico's liefde heeft Venus en haar handlanger Byron wakker gemaakt, die hen allebei willen vernietigen!
De uiterwaarden, de laatste Nederlandse wildernis. Een schitterend halfland van angst en hoop, ingeklemd tussen hoge dijken, waar alles permanent verandert en niets is wat het lijkt.
Meester Jesper gaat op schoolkamp met de kinderen uit groep 8. De directeur, mevrouw Azijnvijver, heeft één strenge eis: geen telefoons mee op kamp.
Meester Mark verzamelde de allerleukte taalfoutjes en kinderlogica over feesten en feestjes: van verjaardag tot kerst, en van sint tot de geboorte van een baby.
Op zoek naar avontuur en de waarheid over haar moeder, wordt Cato meegesleurd op een gevaarlijke reis door tijd en herinneringen - Gouden Griffel-winnaar in een luxe uitgave!
Een zeer vooraanstaand forensisch antropoloog claimt dat in het kunstwerk gebruik is gemaakt van een menselijk bot.
Diep verscholen in de Appalachen ligt de McAlpine Lodge, waar Will en Sara hun huwelijksreis doorbrengen. Het resort is een afgelegen paradijs op aarde, behalve dan dat iedereen er liegt.
Het langverwachte vervolg op Koninkrijk. Een thriller over verloren zielen, familiebanden en dodelijke loyaliteit.
Vergeet wat je weet over het continent Afrika. Zeinab Badawi duikt in het verleden van haar geboortecontinent, de geboorteplek van de mensheid.
Waar we onze kinderen in de fysieke wereld steeds meer overbeschermen, laten we hen in de digitale wereld vogelvrij – met desastreuze gevolgen voor hun mentale welzijn.
In dit derde deel van 'De memoires van Abel Sikkink' zien we Parijs en het grillige Europa van de tweede helft van de negentiende eeuw.
De ineenstorting van welvaartsstaten, supercyclonen, megadroogtes, extreemrechts extremisme, ongebreidelde virussen, energietekorten, cyberaanvallen: de mensheid beweegt zich richting een tijdperk van permanente crisis.
Dit boek wijst de weg naar een energieker leven. Je wakkert het vuur in je leven weer aan!
