Meer dan 6,2 miljoen beoordelingen en recensies Organiseer de boeken die je wilt lezen of gelezen hebt Het laatste boekennieuws Word gratis lid
×
Hebban recensie

Een onsje psychopathie alstublieft

04 maart 2015
Hoeveel psychopaten heb jij in je omgeving? Denk er even over na, schrijf het antwoord op en lees dan verder. Na het lezen van De lessen van de psychopaat (2012, De Bezige Bij) kom je ongetwijfeld op een ander aantal uit. Als er één ding duidelijk wordt in dit boek dan is het wel dat psychopathie overal om ons heen aanwezig is, in meerdere en mindere mate.

Dr. Kevin Dutton (1967) is gerenommeerd psycholoog en professor Psychologie aan de St Edmund’s College in Cambridge. Hij doet onderzoek naar onder andere psychopathie en is veelgevraagd spreker op dat gebied. Als onderzoeker is hij verbonden aan het Department of Experimental Psychology aan de University of Oxford. Bij uitgeverij De Bezige Bij verscheen eerder van hem het boek Flipnosis, doortastend optreden in extreme situaties (2010). Bij dezelfde uitgeverij verscheen in 2012 De lessen van de psychopaat, levenslessen van heiligen, spionnen en seriemoordenaars, twee jaar later opgevolgd door De goede psychopaat, handboek voor succes (2014, Lev.) dat hij met Andy McNab schreef.

In De lessen van de psychopaat neemt dr. Kevin Dutton de lezer mee op een zoektocht naar de positieve kanten van psychopathie. Welke levenslessen kunnen we halen uit een gedegen observatie van psychopaten? Dutton weet meteen de aandacht te grijpen met een openbaring over zijn vader: ‘Mijn ouwe was een psychopaat.’ (p. 9) Daarmee lijkt verklaard waar zijn fascinatie voor psychopaten vandaan komt. Hier begint een even persoonlijk als wetenschappelijk avontuur waarbij Dutton wetenschappelijk onderzoek combineert met verhalende beschrijvingen van ontmoetingen met onderzoekers en psychopaten.

Psychopaten bevinden zich overal in de wereld, in elke laag van de bevolking en oefenen verschillende soorten beroepen uit. Denk aan chirurgen, directeuren, spionnen, seriemoordenaars. Aan het woord ‘psychopaat’ hangt een negatieve connotatie, maar is dit wel terecht? Het lijdt geen twijfel dat seriemoordenaars geen aanwinst zijn voor de samenleving, maar in feite zijn spionnen niet anders. Het verschil is dat zij een vrijbrief hebben te moorden. De overeenkomst is dat beide waarschijnlijk hoog scoren op de Psychopathy Checklist-Revised (PCL-R), de officiële psychopathietest ontwikkeld door dr. Robert Hare.

‘Psychopathie is als zonneschijn. Overdadige blootstelling kan iemands dood door kanker aanzienlijk versnellen. Maar een gereguleerde blootstelling in een beheerste en optimale mate kan een sterke positieve invloed op iemands welzijn en kwaliteit van het leven uitoefenen.’ (p. 15)

Een van de bijzondere linken die worden gelegd is die tussen de ‘westerse psychopathische mentaliteit en de oosterse transcendente instelling’ (p. 220). Even fascinerend als openbarend is hoe wordt gesteld dat het Theravadaboeddhisme (de oorspronkelijke leer van de boeddhisten) streeft naar het eigen maken van bepaalde psychopathische eigenschappen, te weten kalmte, onthechting en bevrijding. Zowel een Theravadaboeddhist als een westerse psychopaat leeft in het moment en laat zich niet zo snel van de wijs brengen. Psychopathie is per definitie niet slecht, hoe ze tot uiting komt bij een persoon bepaalt welke stempel we erop drukken.

Hoewel Dutton in het boek regelmatig termen verduidelijkt – zoals de amygdala, het emotiecentrum van de hersenen – is enige voorkennis vereist om de tekst volledig te begrijpen. Toch is de strekking veelal duidelijk en is het niet noodzakelijk dat de lezer volledig op de hoogte is van alle hersendelen en bijbehorende functies. Hij haalt experimenten aan die voor sommigen wellicht bekend in de oren klinken en voor anderen nieuw zijn. Dit kan voor herkenning of voor verkenning zorgen en in beide gevallen dragen ze bij aan de ontwikkeling van het verhaal. Door met een persoonlijke note te beginnen, is de motivatie van de auteur voelbaar en de verhalende passages over zijn ontmoetingen met experts en psychopaten dragen bij aan de persoonlijke ontwikkeling van de auteur. Hij trekt daarmee de lezer even uit de zware stof om met hem verder op ontdekkingstocht te gaan op zoek naar de hemel op aarde.

‘We nippen aan onze latte’s en staren naar de Hudson. Boven het grijsblauwe water vormen langzaam en meedogenloos voortdrijvende wolkenmassa’s een lage, gesculptuurde hemel.’ (p. 145)

Reageer op deze recensie

Meer recensies van

Gesponsord

Als Jolenes helikopter crasht in Irak, moet ze terugkeren naar het huwelijk en gezin dat ze onder hoogspanning achterliet. Schrijf je nu in voor de Hebban Leesclub.

Beth leidt een gelukkig leven met haar man Frank op hun schapenboerderij, maar dan komt haar jeugdliefde Gabriel terug, met wie ze als zeventienjarige een intense zomer beleefde. Bekijk alle Boekenweektips.

Fayes vader bedreigt niet alleen haar, maar ook haar dierbaren en levenswerk, het bedrijf Revenge. Ze roept haar vriendinnen om zich heen om de ultieme wraak te plannen. Bekijk alle Boekenweektips.

In concentratiekamp Westerbork doet jonge moeder Catharina alles wat nodig is om haarzelf en haar zoon te laten overleven. Ze gaat als showgirl dansen in het beroemde kampcabaret. Bekijk alle Boekenweektips

Isabel woont alleen in het huis van haar overleden moeder, waar alles rustig voortkabbelt tot plotseling haar broer Louis met zijn nieuwe vriendin Eva voor de deur staat. Bekijk alle Boekenweektips

Een onweerstaanbare schelmenroman over Algot Olsson en een bonte verzameling mensen. Algot stort zich op de mooie en hopelijk lucratieve kunst van het distilleren van brandewijn. Bekijk alle Boekenweektips

Een jonge cartograaf vertrekt naar Amsterdam en tekent voor zijn grote liefde in zijn wereldkaart, vlak naast de evenaar, een 'nog onontdekt' eiland dat haar naam draagt. Bekijk alle Boekenweektips

Op een koude winteravond belandt de zeventigjarige Leah met haar auto in het water. Hoewel de kade al snel vol mensen staat, doet niemand iets. Tot grote frustratie van studente Mirjam. Bekijk alle Boekenweektips.

De meningsverschillen over hoe het tuincomplex bestuurd moet worden, kunnen elk moment weer oplaaien, maar de grootste dreiging komt van de kant van de gemeente. Bekijk alle Boekenweektips

Philip Dröge duikt in de curieuze geschiedenis van Nederlandstalig New York en New Jersey en doet dat op de fiets. Een boek dat reisgids, geschiedenisboek en road novel ineen is. Bekijk alle Boekenweektips

Taalwetenschapper Khalid Mourigh gaat de straat op en de scholen langs om straattaal, het gebruik van Engels en de meertaligheid van het Nederlands te onderzoeken. Bekijk alle Boekenweektips

Aan het begin van de Eindtijd valt de vrijdenkende engel Astoreth naar de aarde. Hij raakt verzeild in apocalyptische avonturen die hem van Amsterdam naar het Zweedse platteland voeren. Bekijk alle Boekenweektips

Een meisje en een vis denken beiden dat de ander gevangenzit en dus maken ze een wak, maar ze beseffen dat het beter is als ze blijven waar ze zijn. Bekijk alle Boekenweektips

Terwijl de ambitieuze Pierre groeit in zijn rol op de redactie van een tijdschrift, kelderen de abonneecijfers. Hoe lang moeten tradities en gewoontes in stand worden gehouden? Bekijk alle Boekenweektips.

Tijdens de Tweede Wereldoorlog raken de levens van Luna en haar vader, de Joodse Rifka, de Indiase Chandar en Thiemen met elkaar verweven op een manier die zij niet voorzien. Bekijk alle Boekenweektips

Eliza had zes broers, maar alleen Krekel is nog over. Een bangerik, een huilebalk, een blok aan haar been, eigenlijk. Alles gaat mis, maar Eliza en Krekel blijven zoeken naar hun verdwenen broers. Bekijk alle Boekenweektips

Als de literaire bundel van zware crimineel Derek L. op het punt staat te verschijnen, mag hij tijdens zijn weekendverlof van de gevangenis aanwezig zijn op zijn eigen boekpresentatie. Bekijk alle Boekenweektips

In dit hartstochtelijke pamflet toont docent Karim Amghar aan hoe mbo'ers nog steeds te maken hebben met onderwaardering, terwijl ze onmisbaar zijn voor de samenleving. Bekijk alle Boekenweektips

Wanneer Hitler aan de vooravond van de Tweede Wereldoorlog Oostenrijk binnenvalt, moeten vijf hechte vrienden kleur bekennen. Kun je een ander ooit ten diepste kennen? Bekijk alle Boekenweektips

Iemand breekt in bij Simon en beweert dat ze beiden vastzitten op een alternatieve belevingsvakantie. Het is het begin van een aangrijpende speurtocht. Bekijk alle Boekenweektips.

Stine Jensen verkent hoe mediastormen kunnen ontstaan en hoe je filosofie kunt inzetten om ze te duiden. Bekijk alle Boekenweektips

Een kleurrijke groep outcasts raakt betrokken bij het mysterie van Salomé Abergel, de beroemde kunstenares die op het hoogtepunt van haar carrière plotseling verdwijnt. Bekijk alle Boekweektips

Als Hitler aan de macht komt, vluchten Eva en Itzhak naar het conservatieve Zeeland. Daar haalt het gevaar hen in en Eva zal moeten kiezen. Bekijk alle Boekenweektips.

In de persoonlijke verhalen van Rusland-correspondent Iris de Graaf lees je hoe het is om als jonge vrouw verslag te doen vanuit Moskou, in het land van haar grootmoeder. Bekijk alle Boekenweektips

Het is ronduit indrukwekkend wat we weten van onze moedertaal, wat we ermee kunnen, en hoe we dingen haarfijn aanvoelen. Bekijk alle Boekenweektips.

Sinds 2015 zit Astrid Holleeder ondergedoken, wat enorme impact heeft op haar leven en dat van haar familie. Ze vertelt over de dagelijkse routines, constante waakzaamheid en haar angst. Bekijk alle Boekenweektips