Een spannende en angstaanjagende roman over Poetin's politiek

Schrijver Guiliano da Empoli (1973) is Italiaans-Zwitsers essayist en politiek adviseur. Directeur van de Volta-denktank in Milaan en docent internationale betrekkingen aan het gerenommeerde Sciences Po te Parijs

(Debuut)Roman: De Kremlinfluisteraar Uitgeverij: Atlas Contact

Vertaald door Hans E. van Riemsdijk
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Geïnspireerd op de waargebeurde feiten en op bestaande personen aan wie de auteur een privéleven en denkbeeldige uitlatingen heeft toegedicht.
Niettemin blijft het een waar Russisch verhaal.

Recensie: Spannende en angstaanjagende roman over Poetin’s politieke wereld.

Vadim (Vadja) Baranov ,de hoofdpersoon van deze roman, was adviseur van de tsaar.
Deze figuur is geënt op Vladislav Soerkov de ex spindoctor van Poetin die ook bekend staat onder de namen De magiër van het Kremlin, de nieuwe Raspoetin en de Kremlinfluisteraar.

Het boek begint met een schets van Baranov van uiteenlopende verhalen. Hij is 15 jaar in dienst van de tsaar geweest en heeft bijgedragen aan diens macht en invloed. Nadien heeft hij ontslag genomen maar leeft nog steeds, in tegenstelling tot andere ex topfiguren.
Via de auteur Zamjatin van het boek “Wij” probeert de schrijver meer van Baranov te weten te komen. “Wij” schetst een samenleving waarin de logica heerst, waarin alles in cijfers is vertaald en waarin het leven van elk individu tot in de geringste details is geregeld om maximale doeltreffendheid te garanderen. Zijn boek was niet alleen gericht op Stalin maar op alle dictatoren van de toekomst. Wanneer de schrijver in Moskou op zoek gaat naar meer gegevens stuit hij op ene Nikolaj Brandeis. Met hem krijgt hij via de iPad contact waarmee de aanzet is gegeven voor de openbaring van deze Brandeis. Het blijkt Baranov te zijn die hem een brief toont in Cyrillisch schrift met als dagtekening 15 juni 1931. Hier begint het verhaal.

Baranov komt uit een aristocratische Russische familie wiens opa en vader behoorlijk hoge posities hebben bereikt, maar totaal tegenovergestelde karakters zijn.
Van zijn opa, een verwoed jager, erft hij een enorme bibliotheek waarover hij ook alles van de Russische geschiedenis weet en de wereldliteratuur.
Grootvader studeerde rechten en had elke carrière kunnen krijgen binnen de bureaucratie van de tsaar. Nadat de bolsewieken de macht over hadden genomen restte hem alleen nog de jacht. Hij haatte communisten en vernoemde zijn honden daarom naar Molotov en Beria.
Zijn vader was een hooggeplaatst functionaris als directeur van de academie en genoot aanzien maar deze verdween met de komst van Gorbatsjov. Hij verloor zijn werk, al zijn privileges etc. Hij mocht (voorlopig) alleen zijn appartement houden bomvol met boeken.
Het verlies van hun status na de val van het Groot Russische Rijk verwerken zij beiden op hun eigen manier.
Niet opvallen om daarmee hun hachje te kunnen redden (Opa door de jacht en Papa door ziekte en lezen).
Vadim besluit het totaal anders aan te pakken, op zijn eigen manier.

Op een zeer leesbare wijze met prachtige anekdotes wordt de recente geschiedenis van Rusland onder leiding van Poetin herkenbaar in beeld gebracht. Spannend en angstaanjagend tegelijk door de manier waarop hun “democratie” gestalte moet krijgen.

De (fictieve) vriendin van Baranov, Ksenia, wordt door een oligarch ingepikt, welke Michail Chodorovski blijkt te zijn. Later zal deze opponent door Poetin worden gearresteerd waardoor Poetin de verkiezingen wint. Wanneer Michail veel later op advies van Baranov weer wordt vrijgelaten wordt Ksenia toch weer bevriend met Vadja en trouwt met hem waarbij zij een dochter (Anja) krijgen.

Boris Jeltsin wordt opgevolgd door Poetin, op voorstel van Boris Berezovski. Deze is miljardair en eigenaar van ORT en heeft veel invloed bij Jeltsin. Zodra hij en Baranov in contact met elkaar komen raakt Poetin in de ban van Baranov’s visie en houding. Hierdoor blijven zij 15 jaar elkaars “vrienden”.

Poetin en Berezovski zijn geen vrienden hetgeen o.m. tot uiting komt tijdens de ramp van de kernonderzeeëer in de Barentszzee. Berezovski geeft de wereld via de media (ORT) een ongewenst beeld van Poetin wegens onzichtbaarheid van de president tijdens deze ramp.
Deze verbleef op zijn vakantieadres in Sotsji. Wanneer Poetin hier pas na een week op inspeelt is zijn “vriendschap” met Berezovski beëindigd.
Berezovski verlaat Rusland waar Baranov hem nog wel bezoekt. Boris vraagt Vadja te bemiddelen om terug te mogen keren naar Rusland met een brief aan Poetin.
Deze weigert waarna Boris in London zichzelf (?) ophangt.

Iedereen kent het moment waarop Clinton tijdens een bezoek van Jeltsin aan Amerika de slappe lach krijgt als Jeltsin niet nuchter is. Dit wordt door Rusland als bijzonder vernederend ervaren en wat nog steeds niet is vergeten. Hierdoor wordt Ruslands hun politieke houding mede bepaald om hun macht en werkwijze als terecht te beschouwen.

In het Moskouse gebouw Loebjanka bevind zich het hoofdkantoor van de voormalige KGB nu FSB, en is het tevens de regeringsruimte van Poetin. Hier maakt Baranov ook kennis met Igor Setsjin de secretaris van Poetin. Een betrouwbare en volgzame persoon voor Poetin maar een totaal ander persoon dan Vadja. Zij verschillen ook m.b.t. de wijze waarop het Sotsji Olympische Spelen project wordt aangepakt. Poetin volgt daarbij Baranov en niet Setsjin.

De eerste revolutionaire omwentelingen in Oekraïne m.b.t. de oranjerevolutie door Baranov geregisseerd middels anarchistische inzet van o.m. de motorbende de Nachtwolven e.a.
Ook het bewerken van de oud wereldkampioen schaken Garri Kasparov als opponent van Poetin komt aan de orde. Met het schaken zijn de regels hetzelfde, maar verandert de winnaar. In de optiek van de soevereine democratie zijn de regels anders maar is de winnaar dezelfde. Dus past Rusland dit toe bij o.a. verkiezingen.

Vertelt wordt de wijze waarop Poetin Angela Merkel in zijn datsja in Sotsji ontvangt. De altijd zeer goed voorbereide en empatische Bundeskanzler voelt zich zeer ongemakkelijk omdat Poetin zijn zwarte labrador Konni bij het gesprek intimiderend aanwezig laat zijn.
Voor het westen is dit alles not done maar Rusland beziet dit anders.



Poetin is de onverstoorbare eenling, die oligarchen om zich heen duldt zolang zij zijn doelen ondersteunen. Wanneer dat niet het geval is zijn de gevolgen bekend waarbij geweld niet wordt geschuwd.
Zeker niet een prettige tegenstander op het politieke wereldtoneel, die alleen nog een hond (Konni) heeft waarop hij kan vertrouwen. Het Westen dient hier terdege rekening mee te houden om deze beheersbaar te houden voor de wereldvrede.
Geen angst, maar zorgen dat een apocalyps zal uitblijven. Die macht van de rede zal moeten overwinnen.




André Hoekstra, 14 februari 2023