Dit is wel my cup of tea. Helder, interessant en mooi geschreven.

Boekrecensie van André Hoekstra

Boek: De wijsheid van Thee

Schrijver: Noriko Morishita

Vertaald door: Sarah van Camp

Uitgeverij: Atlas Contact



Noriko Morishita is een Japanse journalist uit Yokohama. Na haar studie Japanse literatuur wordt zij verslaggever en schrijft zij essays en columns voor verschillende tijdschriften.

Het boek “De wijsheid van Thee” heeft als ondertitel: Wat ik leerde van de Japanse theecermonie. De eerste bladzijden van het boek toont een aantal foto’s van voorwerpen welke bij de theeceremonie gebruikt worden en waarbij de Japanse naam of uitdrukking is vermeld. Achterin het boek is een lijst van begrippen uit de theeceremonie, welke niet vertaald zijn in het boek zelf. Door het gebruik van deze Japanse begrippen leest het niet gemakkelijk maar voel je na een tijdje lezen wel sterk het rituele aspekt van de ceremonie.

Wat mij tevens opviel (en speciaal bij dit boek) en wat ik niet eerder heb ervaren dat bij het openen van het boek en tijdens het vasthouden ervan het boek een specifiek geluid maakt. Alsof er wind in een microfoon blaast. Ik weet niet of dit komt door een specifieke bindwijze van dit duurzaam geproduceerde boek of dat ik dit mij verbeeld vanwege het ceremoniële karakter van het boek. Toeval? Ik vond het wel passend.

Het verhaal gaat over Noriko zelf die tijdens haar universiteitsjaren samen met haar nichtje besluit Theelessen te gaan volgen. Zij doet dit uiteindelijk ruim 25 jaar en heeft hierdoor dit boek geschreven over de Thee, het gebruik en de riten welke hiermee samengaan.
In haar voorwoord vergelijkt zij het onderwerp Thee met de film La Strada van Frederico Fellini, die zij in haar jeugd had gezien. Daarvan had zij toen niets begrepen maar later toen zij volwassen werd haar tot tranen toe had geroerd.
Hiermee is de Theeceremonie volgens haar vergelijkbaar, want de leraar (de Sensei in de persoon van Tante Takeda) die haar lesgeeft, verklaart de zaken niet, maar geeft aanwijzingen en corrigeert wanneer dingen fout gaan op een ingetogen, vriendelijke manier. Grappig is dat het boos worden van de Sensei op verkeerde handelingen van de studenten zich slechts uit tot “ik ben te boos voor woorden”. Iets wat nergens anders wordt gebruikt.


De lessen worden 1 x per week bij Takeda thuis gegeven en afgewisseld met een chakai (theebijeenkomst) en een chaji (formele theebijeenkomst waar een maaltijd wordt genuttigd voor een klein aantal genodigden).

De handelingen die ze aangeleerd krijgen vereisen tijd en geduld en hebben allemaal een bepaalde reden. Deze worden niet uitgelegd of toegelicht maar moeten zelf worden ervaren. Later blijkt dat alles een bepaald doel heeft en hierdoor inzicht geeft voor betrokkenen en dit verrijkt hen in hun persoonlijke leven.
Dat de 5 zintuigen hiervoor (horen, zien, ruiken, proeven en voelen) ten volle gebruikt moeten worden is zonneklaar.

Japan is een land waar de natuur met haar bloemen, de seizoenen en de mens nauw met elkaar in verbinding staan. Gaandeweg het boek voel je logische ontwikkeling bij de rituelen van de Theeceremonie.
Het verhaal is hierdoor ook goed te lezen, mede dankzij de prima vertaling, voor iedereen die geïnteresseerd is in Japan en haar Theeceremonie.

Ik heb dit boek met plezier gelezen en kan het dan ook van harte aanbevelen!