Hoge aaibaarheidsfactor

Wie de opvallende cover van 25 gram geluk met egel bekijkt, snapt meteen dat de vijfentwintig gram op de egel slaat. Maar niet op elke egel! Het slaat op de egel die het leven van Massimo Vacchetta (1967) van de ene op de andere dag veranderde. Massimo Vacchetta is dierenarts, met als specialiteit het grotere vee. Als zodanig werkte hij al twintig jaar. Om de een of andere reden, die niet verteld wordt, zit hij niet lekker in zijn vel. Het roer moet om, maar hij heeft geen idee naar welke kant, totdat hij bij toeval kennismaakt met een piepklein egeltje dat er slecht aan toe is. Vanaf dat moment is hij dag en nacht in de weer met de kleine, maakt hij zich grote zorgen en zijn blijdschap kent geen grenzen als hij er uiteindelijk in slaagt het leven van dit egelvrouwtje te redden. Hij noemt haar Ninna, zoals hij ook alle andere egeltjes na Ninna een naam geeft, hoewel een deskundige dierenarts bij wie Massimo te rade was gegaan dit met klem had afgeraden. Deze drong er ook bij Massimo op aan ervoor te waken dat hij de diertjes vermenselijkte, onder andere door namen aan hen te geven; ook moest het voeden van verzwakte egeltjes niet alleen door hem gedaan worden. Het gevaar bestond dat ze zich aan elkaar zouden hechten. Hij moest beseffen dat de geredde diertjes, als ze sterk genoeg waren, terug moesten naar hun eigen habitat. Dat laatste heeft Massimo veel moeite gekost.  

Door de komst van Ninna ziet Massimo ineens waar zijn bestemming ligt: het redden van kleine schepsels. Merkwaardig is dat nergens valt te lezen waarom het redden van de kleinere wezens hem als dierenarts, en als mens, meer voldoening schenkt dan het redden van bijvoorbeeld een kalfje, waarvan ook verslag gedaan wordt.  

Met hulp, steun en advies van vele dierbare personen, die ook allemaal genoemd worden in zijn ‘Dankbetuigingen’ achter in het boek, richt Vacchetta een centrum op, waarvan heinde en verre mensen gevonden, verminkte, zieke, overreden en verweesde egeltjes brengen. Een werkelijk fantastische onderneming! Tot zover zou dit verhaal een mooi, ontroerend en tegelijkertijd leerzaam boekje hebben kunnen opleveren. Quod non. Van elke egel die bij Vacchetta binnenkomt, krijgt de lezer uitgebreid verslag van het wel en wee. Prima. Maar waarom moet de lezer bij elke egel weten hoe Vacchetta zich voelt? De lezer wordt bedolven onder een stortvloed van tranen en gevoelens, gevoelens van woede, van machteloosheid, van verdriet, van tederheid en ontroering.    

Veel afwisseling in woordkeuze is er daarbij niet. Het boek staat bol van woorden als ‘schattig’, ‘leuk’, ‘ontroerd’ en ‘vertederd’. Alles wordt voorzien van onnodige uitleg: “Dat was ontzettend grappig. Hij strekte zijn voorpootjes vooruit en sperde tegelijkertijd zijn bekje wijd open, zodat je dat kleine tongetje zag dat zo dun was als een rozenblaadje en dat afrolde. Het was zo schattig dat het me ontroerde.” Die toevoeging is nergens voor nodig. Net zomin als het regelmatig erop wijzen dat we ons moeten bekommeren om zelfs het kleine in de natuur.  

Antonella Tomaselli, co-auteur, die de verandering in het leven van Massimo heeft opgetekend, heeft dat gedaan in zeer eenvoudige taal, vaak met korte zinnen of een enkel woord. In de vertaling naar het Nederlands (van Saskia Peterzon-Kotte) zijn zinnen met een iets ingewikkelder structuur helaas vereenvoudigd doordat er een hoofdzin van is gemaakt. Verder bevat de vertaling ongerijmdheden zoals (over het gebrul van een leeuw): “Zo allesoverheersend dat je geest ervan schudde.” Wanneer de dierenarts vermeldt dat hij nog steeds verdriet heeft om zijn hond, lezen we: “een brandmerk op mijn geest”, waar toch ‘een kras op mijn ziel’ gebruikelijker is.  

Alle lof voor wie zich inspannen voor het behoud van elk levend wezen op aarde. Maar dit boek over egels zou in dunnere vorm zonder de sentimentele ballast meer geprikkeld hebben.